Πανσέληνος πίσω από το άγαλμα του Τσάρου Σαμουήλ της Βουλγαρίας στο κέντρο των Σκοπίων. [Robert Atanasovski/AFP]
Είναι οι Σλαβομακεδόνες Βούλγαροι;
Στην Ελλάδα, και ακόμη περισσότερο στην Βουλγαρία, γίνεται συχνά λόγος για «βουλγαρική καταγωγή» των Σλαβομακεδόνων και υποστηρίζεται πως τα (σλαβο)μακεδονικά δεν αποτελούν γλώσσα, αλλά διάλεκτο της βουλγαρικής. Καταγράψαμε τα εκατέρωθεν επιχειρήματα και τις εντάσεις ως προς την γλώσσα, την ταυτότητα και την ιστορία.
Πανσέληνος πίσω από το άγαλμα του Τσάρου Σαμουήλ της Βουλγαρίας στο κέντρο των Σκοπίων. [Robert Atanasovski/AFP]
Τις τελευταίες δεκαετίες, το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινής γνώμης αναφορικά με την γειτονική Βόρεια (;) Μακεδονία μονοπωλούν, σχεδόν, τα ευτράπελα της πολιτικής «εξαρχαϊσμού» της πρώην κυβέρνησης Γκρούεφσκι. Ο ισχυρισμός περί καταγωγής των Σλαβομακεδόνων από τους αρχαίους Μακεδόνες, πως είναι απευθείας απόγονοι και κληρονόμοι του Φιλίππου, του Αλεξάνδρου και του Αριστοτέλη, εξοργίζει την κοινή γνώμη στην Ελλάδα και την ελληνική διασπορά.
Με δύο λόγια
Το επιχείρημα πως οι Σλαβομακεδόνες είναι στην πραγματικότητα «Βούλγαροι με ψευδή συνείδηση» προβάλλεται συχνά στην Ελλάδα και την Βουλγαρία. Εξίσου συχνό είναι και το επιχείρημα ότι η (σλαβο)μακεδονική δεν αποτελεί γλώσσα, αλλά διάλεκτο της βουλγαρικής. Πράγματι, στα έργα των περιηγητών και των εθνολόγων που ασχολήθηκαν με την Οθωμανική Μακεδονία, οι Σλαβόφωνοι κάτοικοί της αναφέρονται σχεδόν πάντοτε ως Βούλγαροι. Οι περιστάσεις «μετατόπισης» της συλλογικής τους ταυτότητας είναι ιδιαίτερα περίπλοκες. Ήδη από την εποχή της εξέγερσης του Ίλιντεν ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1903, εμφανίζονται τάσεις διαφοροποίησης, από την αριστερή πτέρυγα της επαναστατικής οργάνωσης ΙΜRO. Η «χειραφέτηση» από την βουλγαρική ταυτότητα