![Ο Έλον Μασκ κουβαλάει στους ώμους του τον γιο του «X», πριν από μια συνάντηση με μέλη του Κογκρέσου στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον, στις 5 Δεκεμβρίου 2024. [ROBERTO SCHMIDT/AFP]](/sites/default/files/styles/image_main_xs/public/2025-01/cermuskafp-20241205-36pm7zc-v3-highres-usgovernmentpoliticsmusk.jpg?itok=wT9wwxum)
Πώς ο Έλον Μασκ προωθεί την ακροδεξιά στην Ευρώπη
Οι λεκτικές επιθέσεις του Έλον Μασκ εναντίον της κυβέρνησης των Εργατικών στη Βρετανία και της απερχόμενης κυβέρνησης του Όλαφ Σολτς στη Γερμανία έχουν ξεκινήσει εδώ και μήνες, με σποραδικές αναρτήσεις του στην πλατφόρμα Χ, όπου έχει πάνω από 200 εκατομμύρια ακολούθους. Ωστόσο λίγο πριν τα Χριστούγεννα, η κατάσταση κλιμακώθηκε –πρώτα στη Γερμανία, αμέσως μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Μαγδεβούργο, και στη συνέχεια στη Βρετανία– σε σημείο εμμονής.
Τι εξηγεί το τόσο έντονο ενδιαφέρον του Μασκ για τις πολιτικές εξελίξεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο; Μέσα σε λίγες ημέρες, έχει επανειλημμένα προσβάλει με βαρείς υβριστικούς χαρακτηρισμούς τους επικεφαλής των δυο κυβερνήσεων καθώς και υπουργούς τους, έχει ζητήσει την απελευθέρωση ενός αποδεδειγμένα επικίνδυνου ακροδεξιού ταραχοποιού, έχει προσφέρει την υποστήριξή του στη γερμανική ακροδεξιά που αποδεδειγμένα διατηρεί σχέσεις με το Κρεμλίνο κι έχει διακινήσει ψευδείς ισχυρισμούς γύρω από μια υπόθεση σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων.
Οι αναρτήσεις του Μασκ και ο διαδικτυακός πόλεμος που έχει εξαπολύσει εναντίον των στόχων του, έχουν σαν αποτέλεσμα να αναπαράγονται ανεξέλεγκτα και με μεγάλη ταχύτητα ανακρίβειες και λόγος μίσους, που υιοθετούνται από λογαριασμούς στα σόσιαλ μίντια και σε άλλες χώρες, εκτός Βρετανίας και Γερμανίας, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ενός τεράστιου κύματος παραπληροφόρησης που εκτείνεται πέρα από τα σύνορα των δυο χωρών.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, εξετάζοντας καθεμιά από τις δυο χώρες ξεχωριστά.
Η επίθεση του Μασκ στη βρετανική κυβέρνηση
Τις τελευταίες ημέρες, σε ένα μπαράζ αναρτήσεων ο Μασκ ανέσυρε μια υπόθεση πολύχρονης σεξουαλικής κακοποίησης ανήλικων κοριτσιών από συμμορίες Βρετανών πακιστανικής καταγωγής, συκοφάντησε τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ και απαίτησε την απελευθέρωση του πιο διαβόητου ακροδεξιού Βρετανού, ο οποίος βρίσκεται στη φυλακή για περιφρόνηση δικαστηρίου.
Την περασμένη Παρασκευή, ο Έλον Μασκ επιτέθηκε στον πρωθυπουργό της Βρετανίας με μία ανάρτηση, στην οποία κατηγορούσε τον Κιρ Στάρμερ πως «ήταν συνένοχος στον βιασμό της Βρετανίας όταν ήταν επικεφαλής της Εισαγγελίας του Στέμματος», προσθέτοντας ότι «πρέπει να φύγει και να αντιμετωπίσει κατηγορίες για τη ανάμειξή του στο χειρότερο μαζικό έγκλημα στην ιστορία της Βρετανίας».
Σε μια σειρά από αναρτήσεις στην πλατφόρμα του Χ –που συνεχίζονται μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές– ο Μασκ έχει ισχυριστεί ότι «εκατοντάδες χιλιάδες μικρά κορίτσια στη Βρετανία υπέστησαν ομαδικούς βιασμούς και συχνά δολοφονήθηκαν με φρικτό τρόπο».
Χθες στράφηκε και εναντίον του πρώην πρωθυπουργού Γκόρντον Μπράουν, ενώ διεξήγαγε στο Χ μια δημοσκόπηση καλώντας τους χρήστες της πλατφόρμας να απαντήσουν εάν «η Αμερική πρέπει να απελευθερώσει τον λαό της Βρετανίας από την τυραννική του κυβέρνηση».
Σε ποιαν υπόθεση, όμως, αναφέρεται ο Έλον Μασκ;
Τον Αύγουστο του 2014 είχε δημοσιευτεί η έκθεση που συνέταξε η τότε επικεφαλής επιθεωρήτρια κοινωνικής εργασίας της Βρετανίας, Αλέξις Τζέι, σχετικά με τις κατηγορίες για πολύχρονη, εκτεταμένη σεξουαλική κακοποίηση ανήλικων κοριτσιών στο Ρόδερχαμ της βόρειας Αγγλίας.
Η έκθεση διαπίστωσε ότι από το 1997 έως και το 2013, συμμορία από άντρες πακιστανικής καταγωγής βίαζαν, ξυλοκοπούσαν και διακινούσαν κορίτσια από ευάλωτες οικογένειες, όσο οι τοπικές αρχές συστηματικά αγνοούσαν τις ενδείξεις του εγκλήματος και αντιμετώπιζαν τα θύματα με αδιαφορία και περιφρόνηση. Τα περισσότερα θύματα ήταν λευκά κορίτσια.
Με τον καιρό ήρθαν στο φως στοιχεία για αντίστοιχες συμμορίες που δρούσαν με τον ίδιο τρόπο σε άλλες πόλεις της Βρετανίας, όπως την Οξφόρδη, το Ρόσντεϊλ και το Ντέρμπι. Και το μοτίβο ήταν παντού το ίδιο, με τις τοπικές αρχές να αποσιωπούν το έγκλημα. Η Αλέξις Τζέι περιέγραφε στην έκθεσή της την κραυγαλέα αδιαφορία και τις παραβάσεις καθήκοντος της τοπικής αυτοδιοίκησης και της αστυνομικής ηγεσίας, που αγνοούσαν εκείνους τους κοινωνικούς λειτουργούς οι οποίοι έκαναν επίμονα καταγγελίες.
Ορισμένοι υπάλληλοι προφανώς διατάχθηκαν από τους προϊσταμένους τους να αποκρύψουν πληροφορίες σχετικά με την εθνοτική καταγωγή των κακοποιών, διαπίστωνε η συντάκτρια της έκθεσης, η οποία κατηγορούσε τους τοπικούς αξιωματούχους ότι αγνόησαν «μια πολιτικά άβολη αλήθεια», ώστε να μην κατηγορηθούν για ρατσισμό.
Η πρώτη υπόθεση οδηγήθηκε στη Δικαιοσύνη μόλις το 2010. Η ιστορία σεξουαλικής κακοποίησης στο Ρόσντεϊλ μεταφέρθηκε δραματοποιημένη στην οθόνη το 2017, από το BBC.
Με ποιαν αφορμή ανέσυρε ο Μασκ μια υπόθεση που πάει πίσω μια δεκαετία;
Αφορμή για να ανασύρει ο Μασκ την υπόθεση, που αποτέλεσε θέμα ερευνών σε τοπικό κι εθνικό επίπεδο πριν από μια δεκαετία, ήταν μια σχετική απόφαση της υφυπουργού για την Προστασία και τη Βία κατά των Γυναικών και των Κοριτσιών, Τζες Φίλιπς. Η Φίλιπς απέρριψε ένα αίτημα του τοπικού συμβουλίου του Όλντχαμ να διατάξει τη διεξαγωγή έρευνας σε εθνικό επίπεδο σχετικά με τις ευθύνες των αρχών, απαντώντας ότι η ανεξάρτητη έρευνα έπρεπε να ανατεθεί σε ερευνητές από την ίδια την πόλη του Όλντχαμ, όπως είχε γίνει και αλλού.
![Η Τζες Φίλιπς μιλάει στους δημοσιογράφους έξω από το BBC Broadcasting House στο κεντρικό Λονδίνο, στις 5 Ιανουαρίου 2020. [Wiktor Szymanowicz / NurPhoto μέσω AFP]](/sites/default/files/styles/image_ckeditor_small/public/2025-01/phillipsafp-20200105-szymanowicz-politici200105_npvdq-v1-highres-politiciansattendthebb.jpg?itok=LAMxu_5Y)
Ο Μασκ χαρακτήρισε τη Φίλιπς –η οποία είναι από τις πιο μαχητικές υπερασπίστριες των γυναικείων δικαιωμάτων στη Βρετανία– «απολογήτρια των γενοκτονικών βιασμών». Κι έγραψε στο Χ ότι η υφυπουργός «αξίζει να μπει στη φυλακή», κατηγορώντας την ότι απέρριψε το αίτημα προκειμένου να προστατέψει τον πρωθυπουργό, ο οποίος την περίοδο 2008 έως 2013 –πριν μπει στην πολιτική– ήταν επικεφαλής της Εισαγγελίας του Στέμματος.
Όμως μέσα στα τελευταία 15 χρόνια έχουν γίνει ανεξάρτητες τοπικές έρευνες σχετικά με το πώς οι συμμορίες δρούσαν ανενόχλητες από τις τοπικές αρχές, στο Ρόσντεϊλ, στο Ρόδερχαμ και στο Τέλφορντ. Ανεξάρτητη έρευνα για τις ευθύνες των τοπικών αρχών σε εθνικό επίπεδο είχε ξεκινήσει το 2015 και ολοκληρώθηκε, πάλι από την Αλέξις Τζέι, το 2022. Η έρευνα, δηλαδή, σε εθνικό επίπεδο έχει ήδη γίνει.
Σε δήλωσή της την περασμένη Κυριακή, η Τζέι εξέφρασε την ενόχλησή της για την πολιτικοποίηση του ζητήματος της σεξουαλικής βίας, που «αποτυγχάνει να αναγνωρίσει τον ισόβιο αντίκτυπό της στα θύματα και εμποδίζει την εφαρμογή της ζωτικής και επείγουσας αναθεώρησης που απαιτείται στα συστήματά μας». Η Τζέι ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει λόγος να γίνουν νέες έρευνες και ότι αυτό που πρέπει να γίνει –και έχει καθυστερήσει, καθώς δεν έγινε από την προηγούμενη κυβέρνηση των Συντηρητικών– είναι να υιοθετηθούν επιτέλους οι συστάσεις στις οποίες κατέληξε η επιτροπή το 2022.
Τα σχόλια του Βρετανού πρωθυπουργού για την υπόθεση
Οι κατηγορίες του Μασκ εναντίον του Στάρμερ δεν ευσταθούν. Πρώτον, οι υποθέσεις, ακριβώς λόγω της αποσιώπησης από τις τοπικές αρχές, δεν είχαν φτάσει εγκαίρως στην Εισαγγελία του Στέμματος. Όταν έφτασαν, και ενώ ο Στάρμερ ήταν επικεφαλής, ξεκίνησαν οι διώξεις για την υπόθεση του Ρόσντεϊλ. Επιπλέον, το 2013 ο Στάρμερ δημοσίευσε νέες κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο με τον οποίον η Εισαγγελία του Στέμματος θα έπρεπε να αντιμετωπίζει τις υποθέσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών.
Αυτά είναι ήδη γνωστά και έχουν γραφτεί ξανά τις τελευταίες ημέρες σε έγκυρα βρετανικά μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο χθες ο Βρετανός πρωθυπουργός μίλησε αναλυτικά για τις κινήσεις που είχε κάνει την περίοδο που ήταν επικεφαλής της Εισαγγελίας, παρατηρώντας ότι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχει τεράστιος όγκος από ψέματα και παραπληροφόρηση, που έχουν οδηγήσει σε μια κατάσταση έκρυθμη με αποτέλεσμα να δέχεται απειλές η υφυπουργός Τζες Φίλιπς. «Αυτοί που διακινούν όσο ευρύτερα μπορούν ψευδείς ισχυρισμούς δεν ενδιαφέρονται για τα θύματα, αλλά για τους εαυτούς τους», είπε ο Στάρμερ.
Ποιος είναι ο Τόμι Ρόμπινσον και γιατί ο Μασκ απαιτεί την αποφυλάκισή του;
Μια ημέρα πριν τα βάλει με τον Κιρ Στάρμερ, ο Έλον Μασκ είχε κάνει μια ανάρτηση στο Χ ζητώντας την αποφυλάκιση του πιο γνωστού ακροδεξιού ταραχοποιού της Βρετανίας, Τόμι Ρόμπινσον. «Γιατί είναι ο Τόμι Ρόμπινσον στην απομόνωση επειδή είπε την αλήθεια;» έγραψε ο Μασκ. Και προέτρεψε τους χρήστες του Χ να παρακολουθήσουν ένα ντοκιμαντέρ του Ρόμπινσον, το οποίο σκοπίμως παραπληροφορεί και στοχοποιεί έναν ανήλικο Σύρο πρόσφυγα – όπως ο ίδιος ο Ρόμπινσον έχει στο μεταξύ παραδεχτεί στο δικαστήριο. Το ντοκιμαντέρ, που ο Μασκ διαθέτει ολόκληρο στην πλατφόρμα του, χρηματοδοτήθηκε από το ακροδεξιό αμερικανικό σάιτ InfoWars.
Ο Ρόμπινσον δεν βρίσκεται στη φυλακή επειδή είπε κάποια αλήθεια, αλλά επειδή τον περασμένο Οκτώβριο καταδικάστηκε για ασέβεια κατά του δικαστηρίου. Πώς έχει η υπόθεση:
Τον Οκτώβριο του 2018 ο Τζαμάλ, ένας 15χρονος Σύρος πρόσφυγας, δέχθηκε επίθεση από έναν 16χρονο σε σχολείο στο Άλμοντμπερι, την ώρα του διαλείμματος. Η επίθεση βιντεοσκοπήθηκε και κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στο βίντεο φαινόταν ο δράστης να σέρνει στο έδαφος τον 15χρονο, ο οποίος είχε το χέρι του στον γύψο. Ο δράστης του έριχνε νερό στο στόμα λέγοντας «θα σε πνίξω». Το βίντεο καταγράφει τον Τζαμάλ να απομακρύνεται χωρίς να αντιδράσει, όσο άλλοι μαθητές τον βρίζουν.
Οι αρχές ανέκριναν τρεις μαθητές, αλλά δεν ασκήθηκαν διώξεις. Στην πορεία εμφανίστηκε κι άλλο βίντεο, στο οποίο δέχεται επίθεση η μικρότερη αδελφή του Τζαμάλ.
Ο Τόμι Ρόμπινσον κατηγόρησε τον Τζαμάλ ότι κακοποιούσε κορίτσια στο σχολείο, κάτι για το οποίο δεν υπήρχε καμία ένδειξη ή καταγγελία. Ο Ρόμπινσον πήρε συνέντευξη από τον 16χρονο δράστη της επίθεσης κατά του 15χρονου πρόσφυγα και κοινοποίησε βίντεο όπου μάλιστα τον κατονόμαζε. Τα βίντεο είχαν πάνω από 150.000 προβολές. Η οικογένεια του Τζαμάλ άρχισε να δέχεται απειλές. Το δικαστήριο διέταξε τον Ρόμπινσον να σταματήσει τη διάδοση παραπληροφόρησης, πράγμα που εκείνος δεν έκανε. Πριν λίγους μήνες δήλωσε ένοχος για παραβίαση της δικαστικής απόφασης και καταδικάστηκε σε φυλάκιση για ασέβεια. Στην απομόνωση βρίσκεται μετά από δικό του αίτημα, γιατί δήλωσε ότι ανησυχεί για την ασφάλειά του.
Γιατί απέσυρε ο Έλον Μασκ την εύνοιά του από τον Νάιτζελ Φαράζ
Ο Έλον Μασκ, στο μεταξύ, έχει εδώ και μήνες εκφράσει την υποστήριξή του προς τον Νάιτζελ Φαράζ, ηγέτη του ακροδεξιού, λαϊκιστικού κόμματος Reform UK. Αλλά η έκκληση για την απελευθέρωση του Τόμι Ρόμπινσον περιέπλεξε τα πράγματα. Ο Φαράζ έχει καταβάλει πολλές προσπάθειες, εδώ και χρόνια, να πάρει αποστάσεις από τον ακροδεξιό Ρόμπινσον. Μετά την ανάρτηση του Μασκ ήρθε σε δύσκολη θέση. Και μιλώντας στα βρετανικά μέσα, επιχείρησε να πάρει αποστάσεις – είπε πως χάρη στον Μασκ υπάρχει ελευθερία του λόγου, και πως «είτε μας αρέσουν όσα λέει, είτε όχι, είναι ήρωας».
Το αποτέλεσμα; «Το Reform χρειάζεται καινούργιο ηγέτη. Ο Νάιτζελ Φαράζ δεν έχει αυτό που χρειάζεται», έγραψε χθες στο Χ ο Έλον Μασκ, αποσύροντας ξαφνικά με αυτήν την ανάρτηση την εύνοιά του από τον Φαράζ.
Έως πριν από μερικές ημέρες, ο επικεφαλής του Reform UK δήλωνε στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης πόσο ευτυχής ήταν για την υποστήριξη που του προσέφερε ο Έλον Μασκ. Στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου, είχε αναρτήσει και μια φωτογραφία του στο πλευρό του Νοτιοαφρικανού μεγιστάνα, με τον οποίο είχε συναντηθεί στο Μαρ-α-Λάγκο, την κατοικία του επόμενου πρόεδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου, αλλά και δηλώσεις του ίδιου του Φαράζ, ο δισεκατομμυριούχος σύμβουλος του Τραμπ έχει σκοπό να κάνει μια μεγάλη οικονομική δωρεά στο Reform UK. Μια δωρεά από ξένο υπήκοο σε βρετανικό πολιτικό κόμμα μπορεί να γίνει μόνο μέσω βρετανικής εταιρείας. Και μπορεί αυτή η εταιρεία ήδη να έχει ιδρυθεί: Η Γουέντι Σίγκελμαν, μια από τις γνωστότερες ερευνήτριες ανοιχτών πηγών σε θέματα οικονομικής διαφθοράς, διαπίστωσε πρόσφατα ότι τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Έλον Μασκ ίδρυσε μια νέα εταιρεία στη Βρετανία, την X.AI London Ltd. Ενδεχομένως η ίδρυσή της να συνδέεται με την πρόθεση χρηματοδότησης του κόμματος.
Από πού πηγάζει η αντιπαλότητα του Μασκ προς τη βρετανική κυβέρνηση;
Τον περασμένο Ιούλιο ένας 17χρονος δολοφόνησε με μαχαίρι τρία μικρά κορίτσια και τραυμάτισε άλλα οκτώ, στο Σάουθπορτ της βορειοδυτικής Αγγλίας. Μέσα σε λίγες ώρες, ψευδείς ισχυρισμοί σχετικά με την ταυτότητα και την εθνικότητα του δράστη είχαν κατακλύσει τα σόσιαλ μίντια. Τον παρουσίαζαν ως πρόσφυγα από τη Συρία, ο οποίος είχε ζητήσει άσυλο στη Βρετανία. Γνωστοί ινφλουένσερς με εκατομμύρια ακολούθους –μεταξύ των οποίων και ο διαβόητος Άντριου Τέιτ– αναπαρήγαγαν τους ισχυρισμούς, με αποτέλεσμα αυτοί να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, με ταχύτατους ρυθμούς, στις πλατφόρμες των σόσιαλ μίντια.
Οι βρετανικές αρχές αναγκάστηκαν να δώσουν στη δημοσιότητα τα στοιχεία για τον δράστη, παρόλο που ο νόμος το απαγορεύει για υπόπτους κάτω των 18 ετών. Ο 17χρονος είχε γεννηθεί στο Κάρντιφ της Ουαλίας, οι γονείς του ήταν από την Ρουάντα και ο ίδιος είχε ζήσει στη Βρετανία όλη του τη ζωή. Παρά την ενημέρωση και τις εκκλήσεις των αρχών, οι πλατφόρμες δεν έβαλαν φρένο στην παραπληροφόρηση, με πλήθος από ακροδεξιούς ινφλουένσερς να καλούν σε εξέγερση, κυρίως μέσα από τους λογαριασμούς τους στο Χ και τα κανάλια τους στο Telegram. Σε πολλές πόλεις της Βρετανίας ξέσπασαν εκτεταμένες συγκρούσεις. Στο Σάουθπορτ τραυματίστηκαν περισσότεροι από 50 αστυνομικοί, ενώ στο Λονδίνο έγιναν περισσότερες από 100 συλλήψεις.
Σχολιάζοντας τότε μια ανάρτηση που απέδιδε το έγκλημα και τις εξεγέρσεις στη «μαζική μετανάστευση και την πολιτική ανοιχτών συνόρων», ο Έλον Μασκ είχε γράψει στο Χ ότι στη Βρετανία «ο εμφύλιος πόλεμος είναι αναπόφευκτος».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός προειδοποίησε τότε τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης πως όφειλαν να τηρούν τους νόμους που απαγορεύουν την υποκίνηση βίας στο διαδίκτυο, υπενθυμίζοντας ότι πρόκειται για έγκλημα. Τα σόσιαλ μίντια, είχε πει ο Στάρμερ μιλώντας στην τηλεόραση, «είναι μια καταπληκτική ευκαιρία που όλοι απολαμβάνουμε, αλλά υπάρχει και μια ευθύνη που την συνοδεύει». Ο Στάρμερ δεν είχε τότε κατονομάσει συγκεκριμένες εταιρείες, αλλά μετά την ανάρτηση του Μασκ περί επικείμενου εμφυλίου, η βρετανική κυβέρνηση δεν του έστειλε πρόσκληση για ένα μεγάλο επενδυτικό συνέδριο που έγινε το περασμένο φθινόπωρο.
Αυτό εικάζεται ότι προκάλεσε την οργή του Μασκ. Και η συνέχεια ήρθε τον περασμένο Νοέμβριο, όταν επιτέθηκε ξανά στην κυβέρνηση των Εργατικών, με αφορμή μια ανάρτηση που έκανε λόγο για συγκέντρωση ενός εκατομμυρίου υπογραφών για νέες εκλογές στη Βρετανία – οι εκλογές, στο μεταξύ, έγιναν μόλις τον περασμένο Ιούλιο. «Ο λαός της Βρετανίας έχει απαυδήσει με το τυραννικό αστυνομικό κράτος», σχολίαζε ο ιδιοκτήτης του Χ.
Ο Μασκ εκφράζει τη γνώμη του για τις εκλογές στη Γερμανία
Λίγο πριν η Βρετανία βρεθεί να μονοπωλεί το ενδιαφέρον του Έλον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο είχε ασχοληθεί εκτενώς με τη Γερμανία – και αναμένεται να ξαναπιάσει το νήμα στις αμέσως επόμενες ημέρες. Είναι προγραμματισμένη μια συζήτησή του με την αρχηγό του AfD, του ακροδεξιού κόμματος της Γερμανίας, Άλις Βάιντελ. Η συνομιλία θα λάβει χώρα την Πέμπτη 9 Ιανουαρίου, ως ηχητικό livestreaming, στο Live X-Space.
Στις 20 Δεκεμβρίου, αμέσως μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Μαγδεβούργο, ο δισεκατομμυριούχος είχε γράψει στο Χ ότι ο Σολτς είναι ένας «ανίκανος ηλίθιος» και ότι έπρεπε να παραιτηθεί αμέσως.
Σε μια σειρά από αναρτήσεις του, είχε μοιραστεί και το ποστ ενός χρήστη ο οποίος απέδιδε την τρομοκρατική επίθεση στην «ανεξέλεγκτη μαζική μετανάστευση».
Ωστόσο, όπως έμελλε πολύ σύντομα να αποδειχτεί, ο δράστης ήταν ένας ακροδεξιός Σαουδάραβας ψυχίατρος, ακτιβιστής επί χρόνια εναντίον του ισλαμισμού και με ψυχιατρικά προβλήματα, ο οποίος ζούσε στη Γερμανία από το 2006. Λίγες ώρες νωρίτερα την ίδια ημέρα, ο Μασκ είχε μοιραστεί την ανάρτηση μιας πολύ γνωστής Γερμανίας ακροδεξιάς ινφλουένσερ, με το σχόλιο «μόνο το AfD μπορεί να σώσει τη Γερμανία».
Η συνέχεια δόθηκε πριν την Πρωτοχρονιά, στην κυριακάτικη έκδοση της γερμανικής εφημερίδας Welt, που δημοσίευσε ένα άρθρο γνώμης του Μασκ. Σε αυτό ο σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ έγραφε τα ίδια με περισσότερα λόγια – ότι ήταν, δηλαδή, πεπεισμένος πως το κόμμα της ακροδεξιάς είναι η «τελευταία σπίθα ελπίδας» για τη Γερμανία. Η χώρα πάει σε πρόωρες εκλογές στις 23 Φεβρουαρίου. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στους Χριστιανοδημοκράτες του CDU, αλλά το AfD εμφανίζεται δεύτερο στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων, με ποσοστό περίπου 20%. Με δικαστική απόφαση, οι μυστικές υπηρεσίες της Γερμανίας παρακολουθούν τμήματα του κόμματος, καθώς και τη Νεολαία του (Junge Alternative), ως ύποπτες ακροδεξιές εξτρεμιστικές οργανώσεις.
Η Welt ανήκει στον όμιλο Axel Springer, που στις ΗΠΑ εκπροσωπείται από το αμερικανικό Politico. Διευθύνων σύμβουλος του ομίλου και κάτοχος του 22% είναι ο Ματίας Ντέπφνερ, ο οποίος είναι φίλος και θαυμαστής του Έλον Μασκ. Η δημοσίευση του άρθρου προκάλεσε αναταραχή στο εσωτερικό της εφημερίδας. Η αρχισυντάκτρια για τις σελίδες γνώμης Εύα Μαρί Κόγκελ ανακοίνωσε την αντίθεσή της με την απόφαση της διεύθυνσης και έδωσε την παραίτησή της.
Τι έγραφε ο Μασκ στο άρθρο του στην Welt am Sonntag
Τι έγραφε ο Μασκ σε αυτό το άρθρο γνώμης; Μεταξύ άλλων, ότι η Γερμανία είναι στο χείλος της οικονομικής και πολιτιστικής κατάρρευσης, ότι «η γερμανική οικονομία πνίγεται στη γραφειοκρατία και στους ασφυκτικούς κανονισμούς» και ότι η Γερμανία «χρειάζεται ένα κόμμα που όχι μόνο μιλάει για ανάπτυξη, αλλά και αναλαμβάνει πολιτική δράση για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος στο οποίο οι εταιρείες θα μπορούν να ευδοκιμήσουν χωρίς βαριές κυβερνητικές παρεμβάσεις». Έγραφε επίσης ότι το AfD «τάσσεται υπέρ μιας ελεγχόμενης μεταναστευτικής πολιτικής που δίνει προτεραιότητα στην ενσωμάτωση και στη διατήρηση του γερμανικού πολιτισμού και της ασφάλειας».

Ο Μασκ αναφέρθηκε και στον χαρακτηρισμό του AfD ως κόμματος στο ακροδεξιό πολιτικό φάσμα, γράφοντας ότι «η απεικόνιση του AfD ως ακροδεξιού κόμματος είναι σαφώς λανθασμένη αν αναλογιστεί κανείς ότι η Άλις Βάιντελ, η ηγέτης του κόμματος, έχει σύντροφο του ιδίου φύλου από τη Σρι Λάνκα! Αυτό σας ακούγεται σαν τον Χίτλερ; Σας παρακαλώ!» Η απάντηση σε αυτό ήρθε την επόμενη μέρα από την αρθρογράφο της Welt Φραντσίσκα Τσίμερερ: «Λόγια ενός μεγάλου διανοούμενου. Είναι μόνο δύο άρθρα γνώμης μακριά από τη διαπίστωση «Μα ο Χίτλερ ήταν χορτοφάγος!».
Είναι γνωστό πως ο Μασκ είναι πολέμιος κάθε απόπειρας για μεγαλύτερη ρύθμιση των σόσιαλ μίντια, καθώς και κάθε κυβερνητικής ρύθμισης στον χώρο των επιχειρήσεων – και είναι γνωστό ότι η Tesla έχει εργοστάσιο στο Βρανδεμβούργο, άρα ο ιδιοκτήτης της έχει κάθε συμφέρον να ασχολείται με τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία.
Η άγνοια του Μασκ για τη γερμανική οικονομία και πολιτική
Στην ανάρτηση με την οποίαν ανέβασε το λινκ στο άρθρο του, ο Μασκ έγραφε «Η γνώμη μου στη Weld». Ο ιδιοκτήτης του Χ όχι μόνο έγραψε λάθος το όνομα της εφημερίδας –τέσσερα γράμματα έχει όλα κι όλα– αλλά είναι ολοφάνερο πως δεν τον ενδιέφερε που έκανε ένα τόσο χοντροκομμένο λάθος, σε μια ανάρτηση που είχε πολλά εκατομμύρια αναγνώστες.
Αλλά αυτό είναι ένα μόνο στοιχείο που μαρτυρά την άγνοιά του για τη γερμανική οικονομία και τη γερμανική πολιτική – καθόλου τυχαία, το άρθρο γνώμης του δεν παρουσιάζει ούτε στοιχεία, ούτε στοιχειώδη επιχειρήματα προς επίρρωση της γνώμης του. Πρώτα απ’ όλα, σε ό,τι αφορά την οικονομική και γεωπολιτική στρατηγική της χώρας, το AfD είναι υπέρ της απομάκρυνσης από τις ΗΠΑ και της μεγαλύτερης προσέγγισης με την Κίνα και τη Ρωσία. Είναι επίσης υπέρ της εξόδου της Γερμανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προοπτική που θα προκαλούσε τεράστιες ζημιές στη γερμανική οικονομία. Οι γερμανικές επιχειρήσεις, άλλωστε, είναι ανοιχτά εναντίον του AfD, γεγονός που απασχολεί σοβαρά την Βάιντελ.
Σε ό,τι αφορά την μετανάστευση, το AfD δεν μιλάει για ενσωμάτωση – ποτέ δεν το έκανε. Πριν από έναν χρόνο αποκαλύφθηκε ότι στελέχη του κόμματος συμμετείχαν σε μυστική συνάντηση με τον Αυστριακό ακροδεξιό ινφλουένσερ Μάρτιν Ζέλνερ, όπου συζητήθηκε σχέδιο για την «επαναμετανάστευση» –δηλαδή την απέλαση– όχι μόνο των μεταναστών, αλλά και εκατομμυρίων Γερμανών πολιτών με μεταναστευτικό υπόβαθρο.
Κατά τη γνώμη του Μασκ, το AfD «υποστηρίζει τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που προωθούν την κριτική σκέψη αντί της κατήχησης και υποστηρίζει τις τεχνολογικές βιομηχανίες που αντιπροσωπεύουν το μέλλον της παγκόσμιας οικονομικής ηγεσίας». Κανείς όμως δεν γνωρίζει πού είδε ο Μασκ να αναφέρονται τέτοιες από την πλευρά του AfD.
Το επίσης ενδιαφέρον είναι πως ο Έλον Μασκ δεν κάνει καμία αναφορά στις θέσεις του AfD σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία και κυρίως στις αποδεδειγμένες σχέσεις του με το Κρεμλίνο.
Ο Τζει Ντι Βανς πιστεύει ότι δυσφημείται ως ακροδεξιό το AfD
Στο μεταξύ, στις 2 Ιανουαρίου ο επόμενος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς, ο οποίος αναπαρήγαγε το άρθρο του Μασκ σε αγγλική μετάφραση, έγραφε στο Χ: «Δεν υποστηρίζω κανένα κόμμα στις γερμανικές εκλογές, καθώς δεν είναι η χώρα μου και ελπίζουμε να έχουμε καλές σχέσεις με όλους τους Γερμανούς. Αλλά αυτό είναι ένα ενδιαφέρον άρθρο». Και πρόσθετε: «Επίσης ενδιαφέρον; Τα αμερικανικά ΜΜΕ συκοφαντούν το AfD ως light-ναζιστικό. Αλλά το AfD είναι πιο δημοφιλές σε εκείνες τις περιοχές της Γερμανίας που είχαν κάνει την μεγαλύτερη αντίσταση στους Ναζί».
Αυτό που γράφει ο Τζει Ντι Βανς δεν ισχύει. Ισχύει το ακριβώς ανάποδο. Αυτό προκύπτει από έρευνα που έγινε για να συγκριθούν τα αποτελέσματα των ομοσπονδιακών εκλογών του 2017, σε δημοτικό επίπεδο, με τα εκλογικά αποτελέσματα του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (NSDAP) τη δεκαετία του 1930 – ιδιαίτερα με τις εκλογές του Μαρτίου 1933, αλλά και με τις εκλογές του 1928 και του 1930, στις οποίες το NSDAP είχε επιτυχία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στις περιοχές όπου το NSDAP είχε όλο και μεγαλύτερο εκλογικό ποσοστό τη δεκαετία του 1930 και στις περιοχές όπου το AfD είχε μεγαλύτερη επιτυχία στις εκλογές του 2017.
Επιχείρησε κανείς να φιμώσει τον ιδιοκτήτη του Χ;
Ο Έλον Μασκ έχει φροντίσει να προσβάλει επανειλημμένα τόσο τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, όσο και τον Πρόεδρο της Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ, τον οποίο αποκάλεσε στο Χ «αντιδημοκράτη τύραννο». Γιατί; Διότι κατά την ομιλία του με την οποία ανακοίνωσε τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη εκλογών, ο Στάινμαγερ είχε πει, μεταξύ άλλων, ότι η εξωτερική επιρροή αποτελεί «κίνδυνο για τη δημοκρατία – είτε είναι συγκεκαλυμμένη, όπως φάνηκε πρόσφατα στις εκλογές στη Ρουμανία, είτε ανοιχτή και απροκάλυπτη, όπως ασκείται σήμερα ιδιαίτερα εντατικά στην πλατφόρμα Χ».
Ωστόσο κανένας Γερμανός πολιτικός δεν απαίτησε τη φίμωση του Έλον Μασκ. Κανένας δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να τον φιμώσει. Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο έχει πάνω από 200 εκατομμύρια ακολούθους. Το αν οι αναρτήσεις του στο Χ, η διάδοση παραπληροφόρησης και η ελεύθερη διακίνηση ρητορικής μίσους σε ένα μέσο που του ανήκει κι έχει εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες σε όλον τον κόσμο, μπορούν να ερμηνευτούν ως προσπάθειες επιρροής, είναι θέμα ερμηνείας που δικαιούται οποιοσδήποτε να κάνει.
Η δημοσίευση άρθρων γνώμης σε μια εφημερίδα είναι απόφαση της διεύθυνσης και της αρμόδιας αρχισυνταξίας – δεν μπορεί οποιοσδήποτε να δημοσιεύει οτιδήποτε, εκ των πραγμάτων. Μια εφημερίδα που αρνείται να δημοσιεύσει άρθρο γνώμης, δεν λογοκρίνει – επιλέγει. Η Welt επέλεξε να δημοσιεύσει το άρθρο του Μασκ, παρά την αντίθετη γνώμη της αρχισυνταξίας. Δεν την εμπόδισε κανείς να το κάνει.
Αλλά έκανε μια επιλογή για την οποίαν είναι επόμενο να δέχεται κριτική – τόσο η εφημερίδα, όσο και ο συντάκτης του άρθρου γνώμης, όποιος κι αν είναι. Το θέμα είναι, ίσως, εάν ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο μιλάει και ενεργεί και ως ο στενότερος σύμβουλος του επόμενου Προέδρου των ΗΠΑ.