Η μοναδική τέχνη των Gig posters
Τα τελευταία χρόνια τα gig posters έχουν ξεφύγει από τον ρόλο της απλής αφίσας ως ενθύμιο μιας συναυλίας. Γραφίστες και εικονογράφοι συνδυάζουν την αγάπη τους για το design και τη μουσική δημιουργώντας καταπληκτικές δουλειές που πλέον πωλούνται αδρά και αποτελούν τρόπαια για συλλέκτες.
Το gig poster είναι η αφίσα που αναγγέλλει μια ζωντανή συναυλία ή μουσικό χάπενινγκ (ή και ολόκληρη την περιοδεία ενός μουσικού). Η λέξη gig προέρχεται από το «engagement» και την χρησιμοποιούσαν οι τζαζίστες της δεκαετίας του ’20 αναφερόμενοι στην «απασχόλησή» τους ως μουσικοί.
Τα gig posters συνήθως έχουν εικαστικά ή τυπογραφικά στοιχεία (συνήθως έναν συνδυασμό) και θα πρέπει να αναφέρουν το όνομα του συγκροτήματος ή του καλλιτέχνη, όπως και την ημερομηνία και το χώρο της συναυλίας. Τυπώνονται συνήθως σε περιορισμένο αριθμό, είτε για να αναρτηθούν για τις ανάγκες προώθησης του live, είτε για να πωληθούν κατά τη διάρκεια της συναυλίας σαν μέρος των προωθητικών προϊόντων του συγκροτήματος.
Στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες συνεργάζονται με συγκροτήματα για να δημιουργήσουν πόστερ που καταφέρνουν τελικά πολύ περισσότερα από την απλή διαφήμιση μίας μεμονωμένης συναυλίας. Συγκροτήματα όπως οι Decemberists, οι Dave Matthews Band, οι Widespread Panic και οι Moonalice έχουν γίνει γνωστοί για τις όμορφες αφίσες τους. Τα πόστερ των Decemberists δεν μοιάζουν μεταξύ τους και όλα είναι εξαιρετικά καλοσχεδιασμένα, σχεδόν σαν έργα τέχνης. Τα πόστερ των Dave Matthews Band συχνά περιέχουν κάτι συμβολικό που παραπέμπει στην τοποθεσία της συναυλίας, κάνοντάς τα ακόμα πιο συλλεκτικά.
Ο σχεδιαστής Clifford Stoltze θεωρεί ότι «η έκρηξη των gig posters συμπίπτει με την μεγάλη πτώση στα εξώφυλλα άλμπουμ και cd. Καθώς πολλοί κατεβάζουν πλέον μουσική από το Διαδίκτυο και δεν έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν κάποια χειροπιαστή μορφή τέχνης που έχει σχέση με τη μουσική που ακούνε, η μόνη οδός είναι αυτά τα πόστερ».
Επιστρέφοντας από μια συναυλία με μία αφίσα του συγκροτήματος, δεν έχεις στα χέρια σου ένα απλό αναμνηστικό, έχεις πια τη δυνατότητα κοιτάζοντας την να ξαναζήσεις την εμπειρία της συναυλίας. Όπως και όλα τα πόστερ αγαπημένων συγκροτημάτων, έτσι και τα gig posters είναι μια cool πινελιά στον τοίχο σου.
Τα gig posters τυπώνονται με την στήριξη των συγκροτημάτων, συνήθως με μεταξοτυπία ή letterpress σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων και εξαντλούνται σύντομα, με αποτέλεσμα κάποια να γίνονται συλλεκτικά. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβεις το γιατί: συνήθως το design είναι άψογο, η εικονογράφηση εξαιρετική και η εκτύπωση ιδιαίτερα προσεγμένη, κάνοντας τα πολύ ελκυστικά όχι μόνο για τους λάτρεις της μουσικής, αλλά και για οποιονδήποτε φιλότεχνο.
Οι αρχικές τιμές για πόστερ νέων καλλιτεχνών είναι αρκετά προσιτές και κυμαίνονται από €30-40 για απλές μεταξοτυπίες έως €120 για μεταξοτυπίες με μεταλλικά χαρτιά και μελάνια. Σε πιο γνωστούς και καταξιωμένους καλλιτέχνες οι τιμές ανεβαίνουν μέχρι €2.000-3.000 για ειδικές περιορισμένες εκδόσεις. Αν αναζητήσουμε παλιά συλλεκτικά πόστερ (όχι μεταξοτυπίες) από ιστορικές συναυλίες γνωστών συγκροτημάτων, έχουν ακόμα πιο ανεβασμένο κόστος.
Τα τελευταία χρόνια μέσω του Διαδικτύου αναπτύχθηκε μια ξεχωριστή κοινότητα από γραφίστες και εικονογράφους από όλο τον κόσμο που συνδέονται από την κοινή αγάπη για τον σχεδιασμό πόστερ. Πολλοί συναντιούνται στο Flatstock, μια έκθεση οργανωμένη σε συνεχή βάση από το American Poster Institute που προβάλλει τη δουλειά τους στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, ενώ στη δημοφιλή ιστοσελίδα gigposters.com μπορεί κάποιος να βρει τα πάντα σε σχέση με τα gig posters, να ανακαλύψει νέους καλλιτέχνες και συλλεκτικές αφίσες και να συνομιλήσει με ανθρώπους από όλον τον κόσμο.
Tα gig posters λειτουργούν και σαν μια πολύ καλή ευκαιρία για νέους καλλιτέχνες για να αναδείξουν τις δυνατότητες τους και να γίνουν γνωστοί. Για να μπουν σε αυτήν την αγορά, συνήθως βρίσκουν νέα συγκροτήματα στο ξεκίνημα τους και τους προσφέρουν pro bono τις υπηρεσίες τους για αφίσες και προωθητικό υλικό. Με αυτόν τον τρόπο τόσο οι καλλιτέχνες όσο και τα συγκροτήματα βγαίνουν κερδισμένοι. Οι γραφίστες και οι εικονογράφοι που κάνουν εξαιρετικές δουλειές δεν περνούν απαρατήρητοι και τους ανοίγονται πόρτες για μεγαλύτερες δουλειές. Για τους μουσικούς ένα πόστερ μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά της ταυτότητάς τους, ενώ το καλό εικαστικό τους που θα ανέβει στο Διαδίκτυο και θα διαδοθεί στα κοινωνικά μέσα μπορεί να προσελκύσει επιπλέον κόσμο στη συναυλία και να αυξήσει την προβολή τους.
Μερικοί τοπ σύγχρονοι δημιουργοί
Μπορεί ο ίδιος να μην είναι ροκ σταρ, αλλά ο Nate Duval δουλεύει με κάποιους από τους καλύτερους. Όντας ο ίδιος λάτρης της μουσικής, δημιουργεί πόστερ για συγκροτήματα όπως οι Phish, οι Wilco και οι Decemberists και ομολογεί τον πραγματικό λόγο που σχεδιάζει gig posters: «Πάντα πίστευα ότι αυτό είναι το κοντινότερο στο να είμαι ένας ροκ σταρ». Ο Duval ξεκίνησε από τη διαφήμιση αλλά σύντομα προτίμησε να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στα πόστερ για νέα συγκροτήματα και μέσα σε 10 περίπου χρόνια κατάφερε να γίνει τόσο γνωστός που πλέον τα πόστερ του εξαντλούνται στο Διαδίκτυο σε 45’. Δεν έχει ένα πολύ χαρακτηριστικό στιλ, αυτό είναι και το δυνατό του σημείο, αλλά χρησιμοποιεί έντονα χρώματα, lettering, παλιές γκραβούρες και περίεργους συνδυασμούς από ανθρώπους, ζώα και φυτά.
O παλαιότερος Chuck Sperry από το Σαν Φρανσίσκο είναι ένας από τους πιο γνωστούς στο χώρο του ροκ πόστερ, ιδιαίτερα για τις αφίσες των Widespread Panic και Moonalice με τις καταπληκτικές γυναικείες φιγούρες που θυμίζουν πολύ Alphonse Mucha. Ο Sperry μιλά και στο ντοκιμαντέρ American Artifact: The Rise of American Rock Poster Art που καταγράφει την άνοδο της τέχνης του αμερικανικού ροκ πόστερ, από τη γέννηση του τη δεκαετία του 1960 μέχρι την πρόσφατη αναζωογόνηση του.
Οι DKNG είναι ένα δημιουργικό στούντιο design και εικονογράφησης στην Καλιφόρνια. Όντας οι ίδιοι μουσικοί, συνδέονται στενά με τον κόσμο της μουσικής και του σινεμά και έχουν ένα χαρακτηριστικό ρετρό στιλ στις δουλειές τους.
O Αυστραλός Ken Taylor είναι ιδιαίτερα γνωστός για αφίσες ροκ συγκροτημάτων (Queens of the Stone Age, Metallica, Pearl Jam, Nine Inch Nails, Kings of Leon, Bob Dylan, The Rolling Stones) και ταινιών. Κάνει καταπληκτική εικονογράφηση, ενώ συχνά προτιμά το μακρόστενο κάθετο φορμάτ. Kέρδισε το Desktop Create Award for Best illustration το 2007 και 2009.
O Munk One συνεργάζεται με μουσικούς σε πολλά επίπεδα. Για την επετειακή συναυλία των 20 χρόνων των Pearl Jam μαζί με τον Maxx242 δημιούργησε μια τεράστια τοιχογραφία και το 2013 έκανε την εικονογράφηση για το πετυχημένο app Snoopify του Snoop Dogg, ενώ είναι ιδιοκτήτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του online καταστήματος Invisible Industries Brand που συχνά προσφέρει τα έσοδα του για πολιτικούς και οικολογικούς σκοπούς. Στις εκλογές του 2008 έκανε το πορτραίτο του Μπαράκ Ομπάμα που χρησιμοποιήθηκε για αφίσες, Τ-shirts και αυτοκόλλητα.
O γραφίστας και εικονογράφος Dan Stiles από το Όρεγκον χαρακτηρίζεται από τα έντονα χρώματα, τα καθαρά γεωμετρικά σχήματα και τις δυνατές εικόνες.
Η τετραμελής ομάδα Υoung Μonster σχεδιάζει πόστερ για συναυλίες και μουσικά events από το 2009. Χρησιμοποιεί πολύ το κολάζ και το στιλ του συνδυάζει την ωμότητα με το παράξενο.
Πολλοί σχεδιαστές τυπώνουν οι ίδιοι τα πόστερ τους. Είναι συνήθως μικρά στούντιο που δουλεύουν κατά βάση με μεταξοτυπία ή letterpress.
Οι Elvisdead αποτελούνται από τον Mat Peq που κάνει την εικονογράφηση και τον Nick Peq που κάνει το lettering και το τύπωμα.
Ο JW και η Melissa Buchanan είναι οι Little Friends of Printmaking, ένα ζευγάρι σχεδιαστών από το Λος Άντζελες, που τυπώνουν μεταξοτυπικά πόστερ, με παιχνιδιάρικο στιλ και χαρούμενη εικονογράφηση.
Οι Dirk and Carol Fowler είναι άλλο ένα ζευγάρι γραφιστών από το Τέξας που ως f2design δημιουργούν καταπληκτικές συλλεκτικές αφίσες, σχεδιασμένες και τυπωμένες με παλιά letterpress μηχανή αλλά και μεταξοτυπία.
Οι σχεδιαστές των Methane Studios στην Τζόρτζια δηλώνουν ερωτευμένοι με τη μεταξοτυπία. Ανάμεσα σε άλλα πρότζεκτ τους, σχεδιάζουν και τυπώνουν καταπληκτικά gig posters που πωλούν και μέσω του Etsy.
Οι Landland απαρτίζονται από δύο γραφίστες-εικονογράφους που μεταξύ άλλων ειδικεύονται σε πόστερ για συναυλίες και εξώφυλλα άλμπουμ.
To Hammerpress είναι ένα καλλιτεχνικό letterpress τυπογραφείο που κάνει και πόστερ για συναυλίες.
Ο John Mavroudis (aka Zen Pop) γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά ζει εδώ και πολλά χρόνια στην Καλιφόρνια όπου σχεδιάζει μεταξύ άλλων πόστερ συναυλιών.
Στην Ελλάδα
Η τέχνη των gig posters δεν είχε ποτέ ιδιαίτερη άνθιση στην Ελλάδα, όμως σιγά-σιγά γίνονται κάποια βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, και από την πλευρά των συγκροτημάτων που επενδύουν σε αυτήν τη μορφή προβολής, αφού πλέον δεν υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι να φανεί η εικόνα τους, αλλά και και από την πλευρά των σχεδιαστών που έχουν την ελευθερία και την ευκαιρία να δημιουργήσουν κάτι cool για το porfolio τους.
Οι Last Drive είναι από τα συγκροτήματα που έδιναν πάντα σημασία στα πόστερ τους. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, με τις ασπρόμαυρες αφίσες φτιαγμένες σχεδόν ολοκληρωτικά στο χέρι μέχρι και σήμερα, με τις πιο εξεζητημένες εικονογραφήσεις και μεταξοτυπίες, μπορείς να δεις την πορεία του συγκροτήματος μέσα από τις αφίσες τους.
Ένα από τα ιδρυτικά μέλη της καλλιτεχνικής ομάδας Indyvisuals, ο γραφίστας και εικονογράφος Πέτρος Βούλγαρης (aka Design Insane) είναι υπεύθυνος για μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα πόστερ των Last Drive και άλλων συγκροτημάτων. Πολλά από αυτά είναι για συναυλίες στο εξωτερικό και χαρακτηρίζονται από underground βερολινέζικη αισθητική με δυνατές αντιθέσεις.
Οι Indyvisuals, μια ομάδα δέκα Ελλήνων σχεδιαστών, συνδύαζαν τα διαφορετικά τους ταλέντα, για να συνεργαστούν σε κοινά πρότζεκτ, όπως πόστερ για συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και συχνά για λογαριασμό γνωστών ξένων συγκροτημάτων όπως οι Soundgarden. Εκτός από τον Βούλγαρη συμπεριλάμβανε τον Ντίμη Γιαννακούλια (aka Ampersand) και τον Κωνσταντίνο Κουνάδη (aka Kostis K / Ink+Destroy).
Τα πόστερ είναι, στην πλειοψηφία τους, υψηλής ποιότητας μεταξοτυπίες σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων από μεταξοτύπες με πείρα που ειδικεύονται σε αφίσες, όπως ο TIND και ο Fuzz Ink.
Ο Αλέξανδρος Πυρομάλλης και ο Κωνσταντίνος Ψύχας (aka Viral Graphics) θεωρούνται ένα από τα καλύτερα δημιουργικά δίδυμα του παγκόσμιου underground. Είναι, όπως λένε και οι ίδιοι, αναλογικοί εικονογράφοι. Τα τελευταία χρόνια σχεδιάζουν τα επίσημα gig posters συγκροτημάτων όπως οι Melvins, οι Soundgarden, οι Monster Magnet, οι Mudhoney και οι Swans. Παρότι ο ένας από τους δύο μένει μόνιμα στο Σαν Φρανσίσκο, ενώ ο άλλος έχει παραμείνει στην Αθήνα, τις πιο πολλές φορές συνεργάζονται σε όλα τα στάδια της δουλειάς.
Σε πολύ διαφορετικό στιλ, το δημιουργικό γραφείο Bend με ειδίκευση στην οπτική επικοινωνία, εκτός από λογότυπα και εταιρική ταυτότητα, εικονογραφεί και αξιόλογες αφίσες που τυπώνονται με μεταξοτυπία για συναυλίες στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και διάφορα κλαμπ.
Αξίζει να αναφερθεί ο γραφίστας-εικονογράφος Θρασύβουλος Τεζαψίδης (aka PROP4G4ND4) που με βάση τη Θεσσαλονίκη έχει γίνει γνωστός ιδιαίτερα στο εξωτερικό για τις αφίσες και τα flyers που εικονογραφεί με πορτραίτα μουσικών για events και DJ sets. Τον χαρακτηρίζει η κυβιστική απεικόνιση των προσώπων και μια συγκεκριμένη χρωματική παλέτα.
![Η Τρέισι Χίκμαν, 57 ετών, που τερμάτισε τη ζωή της με υποβοηθούμενο θάνατο σε μια απομονωμένη παραλία της Νέας Ζηλανδίας τον Μάιο του 2024, είχε παροτρύνει το Ηνωμένο Βασίλειο να αλλάξει τους νόμους του σχετικά με την ευθανασία. Στη φωτογραφία με τον σύντροφό της Πολ. [Tracy Hickman/Facebook]](/sites/default/files/styles/article_featured_xxl/public/2024-10/ceskynews-tracy-hickman-assisted_6564702.jpg.webp?itok=dgCbkyil)
