Τα πιο «αρχαία» ελληνικά μιλιούνται στα τουρκικά βουνά και κινδυνεύουν με εξαφάνιση

Οι μουσουλμάνοι Πόντιοι, που έμειναν στην Τουρκία μετά την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, μιλούν μία από τις πιο αναλλοίωτες ελληνικές διαλέκτους. Όμως καθώς αλλάζει ο τρόπος ζωής τους, η γλώσσα χάνεται. Ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους που προσπαθούν να σώσουν τις λέξεις με τις οποίες μεγάλωσαν ζει εδώ, στην Αθήνα.
Χρόνος ανάγνωσης: 
12
'

Bρισκόμαστε στην Ότσενα, ένα χωριό στα βουνά της Τραπεζούντας που μοιάζει σαν να βγήκε από παραμύθι. Είναι 2005 και με τον οπερατέρ της εκπομπής Οι Φάκελοι Χρόνη Τσιχλάκη έχουμε πάει για να γνωρίσουμε τους ελληνόφωνους κατοίκους της περιοχής. Το ξύλινο σπίτι στο οποίο μένουμε έχει αγελάδες στο ισόγειο. Επάνω, τα δωμάτια ζεσταίνονται με μαντεμένιες σόμπες, όπου κάθε τόσο ρίχνουν κάτι σκληρά και στρογγυλά κάρβουνα που αργότερα καταλαβαίνουμε ότι είναι περιττώματα αγελάδας. Από την παραγωγή απευθείας στην κατανάλωση.

Η γιαγιά με το χρωματιστό μαντήλι στο κεφάλι με κοιτάζει και μοιάζει μπερδεμένη, δεν ξέρει σε ποια γλώσσα να μου απευθυνθεί. Ο ανιψιός της σκύβει και της λέει στο αυτί:

-(ανιψιός) Τ’ όνομά της εν Κατερίνα.
-(γιαγιά) Ντο να εν; (Πώς είναι;)
-(ανιψιός) Κατερίνα.
-(γιαγιά) Το hoş geldiniz λάγα λέγουν; (Πώς λένε το καλωσήρθατε;)
-(ανιψιός) Καλά έρθες.
-(γιαγιά) Καλά έρθες!

Μετά από εμένα της συστήνουν τον Χρόνη και την παρακινούν να του μιλήσει.

-(γείτονας) Με τον Χρόνο συντύχεσον! (Μίλα με τον Χρόνη)
-(γιαγιά) Ου πορώ εγώ, ατουνούς ουκ εγροικώ εγώ! (Δεν μπορώ, δεν τους καταλαβαίνω αυτούς!)
-(γείτονας) Γροικάς, γροικάς. Rumca συντύχεσον, Türkçe μη συντυχαίνεις. Σα παλαία. (Καταλαβαίνεις, καταλαβαίνεις. Ρωμέικα μίλα τους, όχι τουρκικά. Στην παλιά τη γλώσσα)
-(γιαγιά) Ναι, ναι, rumca, αμόν εμάς είναι. (Ναι, ναι, ρωμέικα, σαν εμάς είναι)

Θέλεις να συνεχίσεις; Γίνε τώρα συνδρομητής

Eίσαι ήδη συνδρομητής; Συνδέσου εδώ

Eπίλεξε συνδρομή

Η ανεξάρτητη ερευνητική δημοσιογραφία, χωρίς διαφημίσεις, απαιτεί χρόνο, χρήματα και κόπο.
Πιστεύουμε όμως οτι αυτός είναι ο μόνος δρόμος, και ελπίζουμε να μοιράζεσαι την οπτική μας.

Ετήσια

€60 ανά έτος Γράψου τώρα
Κερδίζεις €12

Μηνιαία

€6 ανά μήνα Γράψου τώρα

Αν όλοι όσοι διάβαζαν τα άρθρα μας, μας στήριζαν το μέλλον μας θα ήταν ασφαλέστερο.

Θέλεις να γνωριστούμε καλύτερα πρώτα;

Γράψου εδώ για να σου στέλνουμε ένα επιλεγμένο άρθρο την εβδομάδα δωρεάν.

Σας πείσαμε; Εμείς σας θέλουμε μαζί μας!
Χωρίς τους υποστηρικτές μας
δεν μπορούμε να υπάρχουμε.