Τα πιο «αρχαία» ελληνικά μιλιούνται στα τουρκικά βουνά και κινδυνεύουν με εξαφάνιση

Bρισκόμαστε στην Ότσενα, ένα χωριό στα βουνά της Τραπεζούντας που μοιάζει σαν να βγήκε από παραμύθι. Είναι 2005 και με τον οπερατέρ της εκπομπής Οι Φάκελοι Χρόνη Τσιχλάκη έχουμε πάει για να γνωρίσουμε τους ελληνόφωνους κατοίκους της περιοχής. Το ξύλινο σπίτι στο οποίο μένουμε έχει αγελάδες στο ισόγειο. Επάνω, τα δωμάτια ζεσταίνονται με μαντεμένιες σόμπες, όπου κάθε τόσο ρίχνουν κάτι σκληρά και στρογγυλά κάρβουνα που αργότερα καταλαβαίνουμε ότι είναι περιττώματα αγελάδας. Από την παραγωγή απευθείας στην κατανάλωση.

Η γιαγιά με το χρωματιστό μαντήλι στο κεφάλι με κοιτάζει και μοιάζει μπερδεμένη, δεν ξέρει σε ποια γλώσσα να μου απευθυνθεί. Ο ανιψιός της σκύβει και της λέει στο αυτί:

-(ανιψιός) Τ’ όνομά της εν Κατερίνα.
-(γιαγιά) Ντο να εν; (Πώς είναι;)
-(ανιψιός) Κατερίνα.
-(γιαγιά) Το hoş geldiniz λάγα λέγουν; (Πώς λένε το καλωσήρθατε;)
-(ανιψιός) Καλά έρθες.
-(γιαγιά) Καλά έρθες!

Μετά από εμένα της συστήνουν τον Χρόνη και την παρακινούν να του μιλήσει.

-(γείτονας) Με τον Χρόνο συντύχεσον! (Μίλα με τον Χρόνη)
-(γιαγιά) Ου πορώ εγώ, ατουνούς ουκ εγροικώ εγώ! (Δεν μπορώ, δεν τους καταλαβαίνω αυτούς!)
-(γείτονας) Γροικάς, γροικάς. Rumca συντύχεσον, Türkçe μη συντυχαίνεις. Σα παλαία.