Άφαντα τα δέντρα για την αναδάσωση της Εύβοιας

«Όταν έχεις δει με τα μάτια σου το πράσινο να χάνεται στον ορίζοντα ή να σπρώχνεις στην άκρη τα κλαδιά των πεύκων με τα χέρια σου για να μπορέσεις να κάνεις ένα βήμα, τότε είναι που σε ενοχλεί η εικόνα σήμερα. Το πράσινο που σταματάει στο μπλε της θάλασσας και οι μυρωδιές από τα πεύκα και τα έλατα είναι μνήμες και εμπειρίες των ντόπιων και όσων έχουν ταξιδέψει και ζήσει την περιοχή πριν τη μεγάλη πυρκαγιά», μου λέει ο Άκης Ανδρίτσος για τη Βόρεια Εύβοια. Ο ίδιος μεγάλωσε στην Αιδηψό και μετά τις σπουδές του στην Αθήνα αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα στο νησί. Οι φλόγες δεν έφτασαν στην περιοχή του, όμως όπως λέει όλοι οι κάτοικοι της Β. Εύβοιας είχαν άμεση σχέση και συχνή επαφή με τις περιοχές που τώρα έχουν καεί. Η μεγαλύτερη απόσταση από το δάσος δεν ξεπερνούσε τα 20 με 30 λεπτά, «μια βόλτα, μια πεζοπορία ή μια ημερήσια εκδρομή σε αυτές τις περιοχές κάποια Κυριακή ήταν συχνές για εμάς εδώ, μπορεί η βλάστηση να ήταν πυκνή και μεγάλη σε έκταση, παρόλα αυτά μικρά μονοπάτια αλλά και εύκολα προσβάσιμα σημεία, όπως για παράδειγμα οι καταρράκτες του Δρυμώνα, έδιναν την ευκαιρία στον καθένα να απολαύσει ακόμη και σε αρκετά συχνή βάση τη φύση. Μακάρι να μπορούσες να ακούσεις όλες τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων για να καταλάβεις πόσο έντονο ήταν το στοιχείο της φύσης στην καθημερινή ζωή της Β. Εύβοιας». Φυσικά δεν μιλά μόνο για την αναψυχή, καθώς πολλοί ήταν αυτοί που ζούσαν, κυριολεκτικά, από το δάσος, ως μελισσοκόμοι, ρετσινάδες και κτηνοτρόφοι.

Image

Τον ρωτάω πώς είναι σήμερα η εικόνα στην περιοχή· «είναι δύσκολο εάν κινηθείς στο κομμάτι της Β. Εύβοιας ή αν θες να επισκεφθείς κάποιο χωριό της περιοχής να μη διασχίσεις σημείο που έχει πληγεί από τη φωτιά», απαντάει. «Αδιαμφισβήτητα το κίνητρο για μια βόλτα στη φύση και η ομορφιά του τοπίου αποτελούν παρελθόν. Όλοι όσοι έζησαν από κοντά εκείνον τον Αύγουστο με την πυρκαγιά να καίει τα πάντα στο πέρασμά της, απογοητεύονται ακόμα στο θέαμα της καμένης έκτασης. Άλλωστε δεν πάει καιρός που σταμάτησε να μυρίζει το καμένο ξύλο από τα δέντρα όταν ήμασταν κοντά στο δάσος, πράγμα που προκαλούσε λύπη, τόσο για τη φυσική καταστροφή που προκλήθηκε αλλά και τη νοσταλγία αυτού του μοναδικού τόπου που χάθηκε μέσα σε δέκα ημέρες».

Μία αχτίδα φωτός ανάμεσα σε όλα αυτά είναι τουλάχιστον ότι σιγά σιγά ορισμένα σημεία πρασινίζουν. Η Θέκλα Τσιτσώνη είναι αρκετά αισιόδοξη. Η ομότιμη καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης παρακολουθεί με την ομάδα της από την πρώτη στιγμή το πεδίο και παρατηρούν ότι «η φυσική αναγέννηση της χαλεπίου πεύκης, που αφορά την μεγαλύτερη έκταση, πάει πάρα πολύ καλά γιατί το είδος αυτό είναι προσαρμοσμένο στις πυρκαγιές και ωριμάζει τα σπόρια του Απρίλιο και Μάιο, οπότε υπάρχουν ώριμα σπόρια το καλοκαίρι που γίνονται οι πυρκαγιές. Αυτό είναι πολύ θετικό. Από εκεί και πέρα, για την αναδάσωση είμαστε σχετικά καλά με τους χρόνους». Παρόλα αυτά, όπως παραδέχεται η ίδια, «το θέμα είναι αν υπάρχουν και πόσα φυτάρια προς αναδάσωση».

Αν κρίνουμε από όσα μάθαμε από αυτό το ρεπορτάζ, η αποκατάσταση της περιοχής θα αργήσει, μιας και είναι πολλές οι αναντιστοιχίες στα χρονοδιαγράμματα και τα logistics που παρουσιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τις αναδασώσεις. Ας τα πάρουμε όμως όλα από την αρχή.

Η μεγάλη καταστροφή

Την 3η Αυγούστου του 2021 μάλλον κανείς δεν περίμενε ότι η φωτιά που έπιασε στο χωριό Δάφνη της Βόρειας Εύβοιας θα έκαιγε για πάνω από μία εβδομάδα και θα κατέστρεφε τουλάχιστον 500.000 στρέμματα του νησιού, αποτελώντας τη μεγαλύτερη μέχρι τότε πυρκαγιά της χώρας. Από αυτά, τα 339.694 στρέμματα ήταν δασικές εκτάσεις, με πάνω από 23 δάση να καίγονται ολοκληρωτικά. Δεν είναι παράδοξο λοιπόν ότι μια από τις βασικές μέριμνες που είχε η επιτροπή ανασυγκρότησης της Β. Εύβοιας, με επικεφαλής τον Σταύρο Μπένο, ήταν το «Νέο Δάσος», δράσεις δηλαδή που είχαν να κάνουν με την αποκατάσταση των χαμένων πράσινων εκτάσεων της περιοχής.

Image

Για καλή μας τύχη το μεγαλύτερο μέρος των καμένων εκτάσεων αποτελούνταν από χαλέπιο πεύκη, που ξαναγίνεται μόνη της, κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες (λ.χ. αν δεν είναι διπλοκαμένη ή αν δεν μπουν κοπάδια ζώων να βοσκήσουν). Αλλά όπως σε κάθε μεγάλη πυρκαγιά, υπάρχουν εκτάσεις στις οποίες η φυσική αναγέννηση δεν μπορεί να επιτευχθεί, κάτι που ενισχύεται και από την κλιματική αλλαγή, αφού οι φωτιές φτάνουν σε πιο ψηλά σημεία και καίνε είδη που δεν είναι προσαρμοσμένα στην πυρκαγιά, άρα δεν αναγεννιούνται.

Αναδάσωση στο ⅓

Προκειμένου να μην χαθεί η βιοποικιλότητα της περιοχής, εκπονήθηκε μελέτη αναδάσωσης από το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, με επικεφαλής τη Θέκλα Τσιτσώνη. «Η αναδάσωση θα γίνει στις διπλοκαμένες εκτάσεις χαλεπίου (όπου συμπεριλάβαμε και τις περιοχές με κλίσεις άνω του 50%), σε εκτάσεις μαύρης πεύκης (όπου δεν υπάρχουν κηλίδες, δηλαδή άκαυτα άτομα για να δώσουν ώριμους σπόρους για αναγέννηση στη γύρω περιοχή τον επόμενο χρόνο της πυρκαγιάς) και ελάτης (γιατί δεν αναγεννιέται σε γυμνή επιφάνεια) καθώς τα δύο είδη αυτά δεν είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές, γιατί οι σπόροι τους ωριμάζουν Νοέμβριο-Δεκέμβριο», εξηγεί η Τσιτσώνη.

Image

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη, οι εκτάσεις που χρήζουν τεχνητής αναδάσωσης είναι 33.632 στρέμματα. Μπορεί μπροστά στα 500.000 στρέμματα που κάηκαν να φαίνονται λίγα, αλλά για να το δούμε συγκριτικά, ο Δήμος Αθηναίων εκτείνεται στα 38.960 στρέμματα. Δεν είναι λοιπόν μικρή περιοχή, ούτε εύκολη υπόθεση. Αν θέλαμε να αναδασώσουμε όλες αυτές τις περιοχές της Εύβοιας, με έναν συντηρητικό φυτευτικό σύνδεσμο 100 φυταρίων ανά στρέμμα θα χρειαζόμασταν περίπου €38.500.000 και με έναν πιο πυκνό φυτευτικό σύνδεσμο (160 φυτάρια ανά στρέμμα) θα χρειαζόμασταν περίπου €58.500.000.

Τελικά όμως τα χρήματα που θα δοθούν για την αναδάσωση είναι €16.007.198 κι αυτό γιατί η απόφαση που έχει ληφθεί είναι να αναδασωθούν για αρχή μόνον οι δασικές εκτάσεις που ανήκουν στο δημόσιο. Από τα μη δημόσια δάση, επέμβαση αποφασίστηκε να γίνει μόνο σε δύο μικρές εκτάσεις: το Συνδιακατεχόμενο Δάσος Κερασιάς (περίπου 857 στρ.), «καθώς η μαύρη πεύκη αποτελεί οικότοπο προτεραιότητας και κρίνεται σκόπιμο να αναδασωθεί» και το ιδιωτικό δάσος Μαρουλίου-Κούλουρου (περίπου 98 στρ.) «λόγω των ισχυρών κλίσεων στην ανωφέρεια, της έντονης διάβρωσης του αναγλύφου και σε συνδυασμό με την προστασία της υπό ανάπτυξη οικιστικής περιοχής (οικισμός Θραψερή)».

Οι εκτάσεις που έχει αποφασιστεί να αναδασωθούν είναι 9.383,8 στρέμματα, δηλαδή λιγότερο από το ⅓ της συνολικής έκτασης που κρίθηκε αναδασωτέα. Όπως μας εξηγεί η Τσιτσώνη, «καταλήξαμε με το υπουργείο να ξεκινήσουμε με τη Μελέτη Αναδάσωσης των Δημοσίων Δασών της Β. Εύβοιας, καθώς μπορεί το κράτος άμεσα να επέμβει, δεν χρειάζεται να ρωτήσει κανέναν. Τώρα από εκεί και πέρα πρέπει πρώτα να διευθετηθεί το ιδιοκτησιακό θέμα με τις μη δημόσιες δασικές εκτάσεις για να υλοποιηθεί και η Μελέτη Αναδάσωσης των μη Δημοσίων Δασών της Β. Εύβοιας, την οποίαν εμείς έχουμε ήδη ολοκληρώσει».

Πού είναι τα φυτά για τη Βόρεια Εύβοια;

Μία ανησυχία που υπήρχε ήδη από το 2022, ήταν αν θα προλάβαιναν να μεγαλώσουν όλα αυτά τα εκατομμύρια φυτάρια που απαιτούνται για τις αναδασώσεις – μια καθόλου εύκολη υπόθεση, αν σκεφτεί κανείς ότι τα φυτώρια ήδη εδώ και χρόνια υπολειτουργούν. Σύμφωνα με τη μελέτη αναδάσωσης, χρειάζεται να φυτευτούν 1.364.304 φυτά στις εκτάσεις των δημοσίων δασών και 137.104 φυτά στο Ιδιωτικό δάσος Κερασιάς. Μιλάμε λοιπόν για σχεδόν 1,5 εκατομμύριο φυτά. Ο προγραμματισμός του 2022 σύμφωνα με τον τότε υφυπουργό Περιβάλλοντος Αμυρά, ήταν την άνοιξη του 2024 να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι εργασίες και οι αναδασώσεις. Η πραγματικότητα όμως σήμερα είναι πολύ διαφορετική από αυτόν τον στόχο.

Image

Για αρχή, πέρα από μια πιλοτική αναδάσωση 4.000 δέντρων το 2022 στον νομό Λίμνης δεν έχει φυτευτεί άλλο δέντρο. Το μόνο που γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας είναι ότι υπάρχουν 187.000 φυτάρια μαύρης πεύκης (που προέρχεται από πολλαπλασιαστικό υλικό από τις άκαυτες συστάδες Μαύρης Πεύκης της Εύβοιας), που βρίσκονται στο Δασικό Φυτώριο της Οργάνης και αναμενόταν να μεταφυτευτούν μέχρι τις 20 Μαρτίου. Προς το παρόν δεν έχει ξεκινήσει καν η διαγωνιστική διαδικασία για την υλοποίηση του έργου αυτού από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπου παρόλα αυτά τονίζουν ότι είναι ζήτημα ημερών να βγει στον αέρα ο διαγωνισμός. 

Ο Σταύρος Μπένος, με τον οποίον επικοινωνήσαμε, μας είπε ότι το χρονοδιάγραμμα που υπήρχε από την αρχή ήταν οι αναδασώσεις να γίνουν το 2024, μιας και η αναδάσωση είναι μία χρονοβόρα διαδικασία που χρειάζεται πολλές ενέργειες. «Γίνεται ένας αγώνας δρόμου για να κάνουμε την πρώτη –συμβολική– αναδάσωση τέλος Μαρτίου με αρχές Απριλίου. Η προσπάθεια που γίνεται δεν είμαστε σίγουροι ότι θα καρποφορήσει. Δεν έχουμε χάσει την προθεσμία του Μαρτίου ακόμη γιατί γίνεται μεγάλη προσπάθεια από τα στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος να το προλάβουν, αλλά βρισκόμαστε οριακά. Όμως και να μην το προλάβουμε, έχει αξία κυρίως σε συμβολικό επίπεδο. Επί της ουσίας δεν αλλάζει τίποτα γιατί το φθινόπωρο θα γίνει μαζική αναδάσωση και θα είμαστε πανέτοιμοι».

Για να ξεκινήσουν οι μαζικές αναδασώσεις που υπόσχεται ο Μπένος, δεν θα έπρεπε τα φυτάρια να μεγαλώνουν ήδη σε κάποιο φυτώριο της Ελλάδας; Ιδιαίτερα δε, δεδομένης της σημασίας που δόθηκε στο εγχείρημα της ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας;

Την πρώτη φορά που ρωτήσαμε το αρμόδιο υπουργείο πού βρίσκονται τα φυτά που μεγαλώνουν για τις αναδασώσεις της Εύβοιας και πόσα είναι αυτά, η ερώτησή μας προσπεράστηκε, κι ενημερωθήκαμε απλώς ότι «για την κάλυψη των αναγκών σε φυτά για την υλοποίηση των αναδασώσεων της Β. Εύβοιας έχει ήδη ξεκινήσει η παραγωγή τους στα δημόσια δασικά φυτώρια, η οποία προηγείται της εκτέλεσης των έργων των αναδασώσεων». Τη δεύτερη φορά που επιμείναμε στην ίδια ερώτηση, λάβαμε τη μονολεκτική απάντηση ότι «προβλέπεται η μεταφορά ελάτης από την Πάρνηθα και χαλεπίου πεύκης από την Αμυγδαλέζα». Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν φυτάρια αυτή τη στιγμή στα εν λόγω φυτώρια, που να προορίζονται για διάθεση στην Εύβοια. Ούτε και στα φυτώρια της Βόρειας Ελλάδας. Αν λάβει κανείς υπόψη του μάλιστα ότι στο φυτώριο της Πάρνηθας πρόσφατα ξεράθηκαν 100.000 φυτά ελάτης, αντιλαμβάνεται ότι πρωταρχικός στόχος του φυτωρίου είναι να καλύψει τις ανάγκες της περιοχής.

Image

Η ελάτη επιπρόσθετα αποτελεί το είδος που περισσότερο απασχολεί τους ειδικούς για την αναδάσωση της Εύβοιας. Όπως μας εξηγεί ο δασολόγος Ηλίας Αποστολίδης, που ήταν και υπεύθυνος της μελέτης «Master Plan για το Νέο Δάσος», απαιτείται μια συγκεκριμένη διαδικασία η οποία «μπορεί να χρειαστεί 2-4 χρόνια, μπορεί και παραπάνω. Το σημαντικό είναι να γίνει σωστός προγραμματισμός. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα πολύ σοβαρό θέμα με τους σπόρους της ελάτης. Επειδή η ελάτη παράγει σπόρους που έχουν μεγάλη φυτρωτικότητα (πληροκαρπία) κάθε πέντε χρόνια και η τελευταία τέτοια χρονιά ήταν το 2020, η επόμενη θα είναι το 2025. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει μια καθυστέρηση για αυτήν την αναδάσωση».

Τι θα γίνει με τις υπόλοιπες εκτάσεις;

Εκτός των παραπάνω, εκκρεμεί η απάντηση στο ερώτημα τι θα απογίνουν τα μη δημόσια δάση, που αποτελούν και τη μεγαλύτερη έκταση που έχει κριθεί αναδασωτέα – περίπου 20.000 στρέμματα, για τα οποία απαιτούνται λίγα περισσότερα από 3.000.000 φυτάρια. Από αυτά, τα περισσότερα είναι διακατεχόμενα ή συνδιακατεχόμενα, ενώ υπάρχει μόνο ένα ιδιωτικό δάσος. Προκειμένου να αναδασωθούν αυτές οι περιοχές υπολογίζεται ότι απαιτούνται πάνω από 33.000.000 ευρώ, ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό αν θα έπρεπε να το επωμιστούν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες.

Γιατί είναι σημαντικό να αποκατασταθούν τα δάση της μαύρης πεύκης και ελάτης που βρίσκονταν στην περιοχή; Όπως μας εξηγεί ο Αποστολίδης, «προήλθαν από μια μακρά διαδικασία φυσικής διαδοχής, είναι προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες, έχουν δημιουργήσει δικό τους φυσικό γενότυπο, προφυλάσσουν το έδαφος, δημιουργούν συνθήκες διατήρησης της φυσικής ισορροπίας και ήταν εκμεταλλεύσιμα, δηλαδή είχαν και οικονομική σημασία για τους κατοίκους, που δούλευαν σε αυτά. Αυτά τα δάση ήταν πολύ σημαντικά, είχαν προσαρμοστεί στο κλίμα με γενετική προσαρμογή».

Στην μελέτη αναδάσωσης σημειώνεται ότι «για την πραγματοποίηση των αναδασώσεων σε περιοχές που ανήκουν σε Συνδιακατεχόμενα ή Ιδιωτικά δάση, απαραίτητη προϋπόθεση πριν την έναρξη των εργασιών είναι η σύμφωνη γνώμη των ιδιοκτητών με τη ρητή υποχρέωση της έγκαιρης ρίψης και απομάκρυνσης των ιστάμενων καμένων ατόμων».

Ποιος θα κάνει όμως την αναδάσωση; Σύμφωνα με τον νόμο 998/2079, που αναφέρεται στην προστασία των δασών, η αναδάσωση των ιδιωτικών δασών η διακατεχόμενων δημόσιων δασών ενεργείται κατά βάση υπό την μέριμνα και τις δαπάνες των ιδιοκτητών. Όμως, «εάν ή αναδάσωσις κηρύσσεται συνεπεία καταστροφής του δάσους ή της δασικής εκτάσεως εκ πυρκαϊάς ή βιαίου συμβάντος και δεν συντρέχει αμέλεια ή δόλος των ιδιοκτητών ή διακατόχων, το Δημόσιον δύναται να προβή εις επιδότησιν τούτων μέχρι και του συνόλου της πραγματοποιούμενης δια την αναδάσωσιν δαπάνης». Επικοινωνήσαμε με ορισμένους ιδιοκτήτες εκτάσεων που χρήζουν αναδάσωσης οι οποίοι μας ενημέρωσαν ότι δεν έχει γίνει ακόμα καμία σχετική ενημέρωση ή συζήτηση για το θέμα και ότι προς το παρόν ακόμα γίνεται ο καθαρισμός της περιοχής από τους καμένους κορμούς.

Από την πλευρά του το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην ερώτησή μας εάν σχεδιάζει αναδάσωση στις μη δημόσιες εκτάσεις, απάντησε: «Η τεχνητή αναδάσωση για την οποία σας δώσαμε όλες τις λεπτομέρειες (σ.σ.: των φυταρίων της Οργάνης) είναι μόνον η πρώτη από μια σειρά αναδασωτικών προσπαθειών, τις οποίες έχουμε αναλάβει. Το αμέσως προσεχές διάστημα θα ακολουθήσει η δημοσίευση της διαγωνιστικής διαδικασίας για την υλοποίηση των έργων τεχνητής αναδάσωσης για τα υπόλοιπα τμήματα της πυρόπληκτης περιοχής της Β. Εύβοιας, σύμφωνα με το υπόλοιπο περιεχόμενο της ως άνω αναφερθείσας μελέτης (σ.σ.: μελέτη για τα δημόσια δάση), τα οποία προγραμματίζονται να γίνουν με τον καλύτερο και επιστημονικά ορθό τρόπο, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η επιτυχία της αναδάσωσης και η προστασία της βιοποικιλότητας». Επί της ουσίας λοιπόν, δεν λάβαμε καμία απάντηση στην ερώτησή μας.

Image

«Οι ιδιοκτήτες και οι υλοτόμοι για να έχουν πάλι εισοδήματα από αυτά τα δάση, θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 30 χρόνια», λέει ο Αποστολίδης. «Η αναδάσωση απαιτεί κάποιες πολύ σημαντικές δαπάνες που προφανώς δεν μπορούν να κάνουν. Θα ήταν άδικο για τους ιδιοκτήτες να πρέπει να επωμιστούν αυτό το βάρος από την στιγμή που έχουν τιμωρηθεί από την φύση και από την ανικανότητα των κατασταλτικών μηχανισμών. Μέσα στη νομοθεσία αναφέρεται ρητά ότι όταν κάποιος δεν έχει την δυνατότητα να αναδασώσει τέτοιες εκτάσεις, τότε το κράτος και η πολιτεία χρηματοδοτεί την αναδάσωση μέχρι και 100%. Θα μπορούσαν να επιδοτηθούν και μέσα από προγράμματα της μη δημόσιας δασοπονίας, που κάποτε λειτουργούσαν, ενώ σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί πλήρως».

Στην κουβέντα που είχαμε με τον Μπένο, μας ανέφερε και αυτός ότι μία από τις προτάσεις που υπάρχουν για το νέο δάσος αφορά τα ιδιωτικά δάση και πιο συγκεκριμένα χρηματοδότηση για το Πρόγραμμα Μη Δημόσιας Δασοπονίας, που περιλαμβάνει και έργα για μελέτες αναδασώσεων αλλά και την ίδια την αναδάσωση. Βέβαια ο προϋπολογισμός για αυτά περιορίζεται στα €1.200.000, από τα 33 εκατομμύρια (!) που υπολογίζεται ότι χρειάζονται. Το έργο έχει ορίζοντα υλοποίησης από το 2023-2027, αλλά ακόμα δεν έχει υπάρξει καμία εξέλιξη, καθώς υπάρχουν νομικά και χρηματοδοτικά ζητήματα που δεν έχουν λυθεί. Οι υπεύθυνοι λένε ότι θα υπάρξει κάποια εξέλιξη το 2025. Το σημειώνουμε και αυτό.

Οι δράσεις που τρέχουν ή που ετοιμάζονται για την «Εύβοια Μετά» είναι δεκάδες και όλες έχουν τη δική τους σημασία για τις ζωές των κατοίκων. Είναι όμως δύσκολο να καταλάβει κανείς πως ένα έργο όπως το Νέο Δάσος, που και ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «θα είναι στον πυρήνα της αναγέννησης του τόπου», δεν φαίνεται ακόμα να έχει λύσει τρία χρόνια μετά βασικά ζητήματα, όπως το αν υπάρχουν φυτάρια για την ήδη περιορισμένη περιοχή αναδάσωσης.