Όταν ξεκινάω για την πλατεία Συντάγματος από τον Περισσό, συναντάω στην αποβάθρα του σταθμού περισσότερο κόσμο και από τις ημέρες που η ΑΕΚ έδωσε στο ΟΑΚΑ τους μεγαλύτερους αγώνες της. Σε αντίθεση με το νεαρό της ηλικίας των οπαδών τις άλλες ημέρες, όμως, η πλειοψηφία σήμερα είναι πάνω από 40 έως 60. Κατοικούν στην ευρύτερη περιοχή και έχουν ορίσει κοινή συνάντηση, προκειμένου να κατέβουν όλοι μαζί στο συλλαλητήριο για το όνομα της Μακεδονίας.
«Δεν γινόταν να μην πάμε», μου λένε. «Δεν γίνεται άλλος καναπές».
Ο χώρος στο τρένο που επιβιβαζόμαστε είναι ήδη σε μεγάλο βαθμό καλυμμένος. Ώσπου να φτάσουμε στα Κάτω Πατήσια έχει συμπληρωθεί και ο υπόλοιπος, αλλά σε Αττική και Βικτώρια καταφέρνουν να χωρέσουν ανάμεσά μας κάποιοι ακόμη.
«Για το Σύνταγμα;». «Για το Σύνταγμα, πού αλλού;».
Όπως και στους σταθμούς του Πανεπιστήμιου και της Ομόνοιας, στάση στο Σύνταγμα σήμερα δεν προβλέπεται ύστερα από εντολή της Αστυνομίας. Έτσι, ύστερα από μερικά αποπνικτικά λεπτά, στα οποία όμως δεν παραπονιέται κανείς που είμαστε «πατείς με, πατώ σε», φτάνουμε στο Μοναστηράκι.
«Ντου, παιδιά! Για πάμε, για πάμε!», λένε όλο ενθουσιασμό τρεις σαραντάρηδες με την ελληνική σημαία ζωγραφισμένη στο κούτελο. Ο συρμός αδειάζει και οι πρώην επιβάτες του ανεβαίνουν τα σκαλιά για την πλατεία.
Κάποιοι κρατούν ελληνικές σημαίες ή φορούν μπλουζάκια με το εθνόσημο, ακόμη και μπλούζες της εθνικής ποδοσφαίρου. Αρκετοί έχουν τυλιχθεί ολόκληροι με τις σημαίες τους ενώ οι εκφράσεις πολλών σου δίνουν την αίσθηση πως αυτή ίσως και να είναι η πρώτη τους διαδήλωση. Η φράση των ανθρώπων με τους οποίους ξεκίνησα από τον Περισσό επανέρχεται στα λόγια νέων συνομιλητών: «Δεν γινόταν άλλο καναπές».
Παιδάκια οδηγούνται από το χέρι των γονιών τους, ιερείς με βήμα αργό συγκεντρώνουν γύρω τους κόσμο που τους χαιρετά και φιλά τo χέρι τους ή τις εικόνες που κρατούν, γιαγιάδες ανά δύο ή τρεις περπατούν μιλώντας μεταξύ τους. Κάποιοι κρατούν κεράκια, άλλοι καφέδες. Λόγω της ημέρας, οι Αφρικανοί που καθημερινά πωλούν βραχιολάκια στην πλατεία λείπουν.
Το εμπόρευμα που έχει ζήτηση σήμερα είναι άλλο. «Ένα ευρώ, ένα ευρώ», υψώνει προς το πρόσωπό μου τα σημαιάκια που κρατάει ένας Πακιστανός, τη στιγμή που βγαίνω από τον σταθμό. «Ένα ευρώ, παιδιά!», φωνάζουν και οι Ρομά που κόβουν βόλτες πάνω στην πλατεία: τα παιδιά κρατούν τα σημαιάκια στα χέρια τους και τρέχουν από τον έναν υποψήφιο πελάτη στον άλλο, οι μεγάλοι μεταφέρουν τις σημαίες με καροτσάκια, στολισμένα στο γαλανόλευκο κι αυτά. Oι τιμές των σημαιών ποικίλουν. Το ένα ευρώ είναι για τις πιο μικρές και φθάνουν μέχρι τα 20 ευρώ για τις πιο μεγάλες με χοντρό κοντάρι.
Λίγο πιο κάτω, άλλοι πωλητές σημαιών δουλεύουν καλύτερα το μάρκετινγκ. «Για την Ελλάδα μας, παιδιά, για τη Μακεδονία μας!», φωνάζει μια πωλήτρια. «Ζήτω ο στρατός, ζήτω τα βατράχια!», ο άνδρας δίπλα της. Κρίνοντας από το πλήθος κόσμου που κρατάει τη δική του σημαία, οι δουλειές δείχνουν να πηγαίνουν καλά. Και ας έχουν ανταγωνισμό από την εφημερίδα Δημοκρατία, που διανέμει δωρεάν έκδοσή της, διαφορετική από το κυριακάτικο φύλλο, με δώρο την ελληνική σημαία.
Η πρώτη διαπίστωση μπορεί να γίνει ήδη καθώς, ακολουθώντας το πλήθος, ανηφορίζουμε από το Μοναστηράκι προς το Σύνταγμα: οι εκτιμήσεις για μια ασυνήθιστα μεγάλη συμμετοχή του κόσμου δείχνουν να επαληθεύονται. Οι διοργανωτές υπολογίζουν τους διαδηλωτές σε 1,5 εκατομμύριο και η αστυνομία σε 140.000. Η εκτίμηση των πρώτων κρίνεται υπερβολικά φιλόδοξη.
Όμως εκτός πραγματικότητας είναι και η εικόνα που δίνει η αστυνομία. Να θυμίσουμε ότι η αστυνομία είδε την προηγούμενη εβδομάδα στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκη δύο νούμερα. Το ένα (30.000) δύο ώρες πριν την έναρξη του συλλαλητηρίου για να διορθώσει μετά και να ανεβάσει την εκτίμησή της στους 90.000 διαδηλωτές. Σε κάθε περίπτωση έδωσε νούμερα πολύ μικρότερα από τα πραγματικά.
Κοινό χαρακτηριστικό στις ανακοινώσεις της Αστυνομίας για τα δύο συλλαλητήρια η ώρα: 12.00 το μεσημέρι όταν η έναρξη των ομιλιών είχε οριστεί για τις 2 μ.μ. Η αστυνομία έδωσε στη δημοσιότητα και βίντεο για το χθεσινό συλλαλητήριο από το ελικόπτερο, που πετούσε πάνω από το Σύνταγμα, αλλά ξέχασε να εμφανίσει την ώρα (σ.σ. ύστερα φταίνε οι πολίτες εάν δεν εμπιστεύονται ούτε την αστυνομία).
Σύμφωνα με παλαιότερους ρεπόρτερ, που έχουν παρακολουθήσει κομματικές συγκεντρώσεις από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου, πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στην ιστορία της Αθήνας. Γεμάτη η πλατεία Συντάγματος. Γεμάτη η Ερμού, η Φιλελλήνων και η Μητροπόλεως. Γεμάτη η Αμαλίας μέχρι τους στύλους του Ολυμπίου Διός, γεμάτη και η Βασιλίσσης Σοφίας μέχρι την Ηρώδου Αττικού.
Ενδεικτική είναι η πυκνότητα σε ορισμένα σημεία με τους παριστάμενους να δυσκολεύονται να εντοπίσουν τους φίλους τους στο πλήθος. Ψάχνουν τους δικούς τους, κινούμενοι εδώ κι εκεί με τα χέρια υψωμένα στον αέρα: «Με βλέπεις τώρα;».
Σέλφις κι ανεμίσματα σημαιών για τους μικρότερους, συνθήματα από τους μεγαλύτερους, πάλι σέλφις, πολλές φωτογραφίες. Πέραν του φυσικού της χώρου, η διαδήλωση λαμβάνει χώρα στο Facebook και το Instagram, με φωτογραφίες και τσεκ-ικ και live συνδέσεις. Άνθρωποι από την επαρχεία σμίγουν με Αθηναίους φίλους τους. Μιλούν για το ταξίδι που έκαναν και για τις ώρες που πέρασαν στο δρόμο, το βήμα τους προς το Σύνταγμα είναι ανυπόμονο.
«Πρέπει να καταλάβουν ότι μπορούν να μας πάρουν πολλά, αλλά όχι την Ιστορία», λέει ένας άνδρας, λίγο στον εαυτό του, λίγο στους γύρω του. Περνώντας από τον Μπαϊρακτάρη, σε μια καθισμένη παρέα η μητέρα χτυπάει τα χέρια της στο τραπέζι και μαθαίνει στην μικρή της το τραγούδι: «Μακεδονία ξακουστή, του Αλεξάνδρου η χώρα».
Οι τηλεοράσεις από τα σουβλατζίδικα που δείχνουν την τηλεοπτική κάλυψη της διαδήλωσης είναι στραμμένες στο λεπτό μονοπάτι που σχηματίζεται ανάμεσά τους, από το οποίο ο κόσμος μπορεί να περνά έστω και με εξαιρετικά αργό ρυθμό.
Κάθε τόσο κάποιος κοντοστέκεται και υψώνει τον δείκτη προς την μεριά της οθόνης: «Περίμεναν ότι θα φοβηθούμε, αλλά δες πόσο κόσμο έχει!». Σαν την αναφορά στον καναπέ από τον οποίο σηκώθηκαν και την Ιστορία που δεν μπορεί να χαριστεί, αυτό είναι κάτι που αναφέρεται συχνά στα λόγια των συνομιλητών μας. Πολλοί έχουν την αίσθηση πως η κυβέρνηση και ορισμένα μέσα ενημέρωσης προσπάθησαν να εμποδίσουν ή να υποβαθμίσουν την διαδήλωση, άλλοι αναφέρονται «στις απειλές των αναρχικών».
Αρκετοί είναι εκείνοι που δηλώνουν πως δίνουν σήμερα το παρόν λόγω και αυτού, θέλοντας δηλαδή να εκφράσουν την αντίδρασή τους στην πίεση που νιώθουν πως τους ασκήθηκε. Όσον αφορά τον πρωταρχικό λόγο της παρουσίας τους στο συλλαλητήριο του Συντάγματος, ωστόσο, εντοπίζονται διαφορές.
Τις ημέρες που προηγήθηκαν της Κυριακής, αναπτύχθηκε ένας τεράστιος διάλογος σχετικά με το αν το συλλαλητήριο της Αθήνας για την ονομασία της πΓΔΜ θα πρέπει να λάβει διαστάσεις έκφρασης αμφισβήτησης προς την κυβέρνηση ή όχι. Οι πρώτες συζητήσεις με τους διαδηλωτές, δεν επαρκούν για να ξεκαθαρίσει η εικόνα, όσον αφορά τις προθέσεις των ιδίων.
«Δεν μπορούν να παίζουν με τη Μακεδονία μας και πρέπει να το καταλάβουν τώρα, που θα δουν ότι είμαστε ένα εκατομμύριο στο Σύνταγμα, και να παραιτηθούν», μας λέει η κυρία Άννα, γύρω στα πενήντα, που κατέβηκε στο κέντρο με την κόρη της από το Περιστέρι. Και για τις δύο, η κυβέρνηση θα πρέπει να πέσει, γιατί θέτει σε κίνδυνο την εθνική μας κυριαρχία.
Κάποιοι συμφωνούν μαζί της, αφού συνθήματα όπως το «Αλήτες, προδότες, πολιτικοί, η Μακεδονία είναι ελληνική» και «Σε Κύπρο και Ελλάδα, οι κυβερνήσεις στον Καιάδα» δεν λείπουν. «Διπλή ονομασία σημαίνει καπηλεία» και «Ελλάς, Ελλάς ή ταν ή επί τας», κάποια από τα άλλα συνθήματα που ακούγονται τακτικά από το πλήθος.
«Είναι άλλο το θέμα του ονόματος, και άλλο το θέμα της κυβέρνησης», είναι η απάντηση που δίνουν άλλοι διαδηλωτές. Κάποιοι από όσους βρίσκονται εδώ είναι αριστεροί, ορισμένοι μάλιστα ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρούν όμως το ζήτημα του ονόματος αδιαπραγμάτευτο. «Έχουμε ανεχθεί πολλά, αυτό δεν πρόκειται να το ανεχθούμε», μια απάντηση που μας δίνεται συχνά. «Τα ξεπούλησαν όλα, δεν θα ξεπουλήσουν και την Ιστορία μας».
Ένα τρίτο σύνολο παρισταμένων αποτελείται από εκείνους που δεν διστάζουν να εκφράσουν πιο ακραίες θέσεις. Δεν είναι λίγοι. Μέσα σε δύο λεπτά συζήτησης μαζί τους, μεταπηδούν με ευκολία από το σημερινό γεγονός στον «ψεύτη Τσίπρα και την παρέα του», στους «προδότες» και την «πρώτη φορά αριστερά». «Αριστεροί είναι, τι περίμενες;», είναι πάντα η κατάληξη.
Εάν μπορείς να διαγνώσεις μια θέση κοινή, που να χαρακτηρίζει ένα μεγάλο σύνολο των παρισταμένων, τότε αυτή αφορά τα συναισθήματά τους όσον αφορά το λόγο που αναπτύχθηκε γύρω από το συλλαλητήριο της Αθήνας, αλλά κι εκείνο της Θεσσαλονίκης που προηγήθηκε.
«Στην Αθήνα θα είμαστε σήμερα περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Δεν μπορείς να αποκαλείς ένα εκατομμύριο ανθρώπους φασίστες, γιατί τότε μάλλον εσύ είσαι ο φασίστας», μας λέει ένας τριαντάρης που δίνει το παρόν με την κοπέλα του. Μιλάμε με ανθρώπους που έχουν έρθει από τη Δράμα και το Άργος, από τις Σέρρες, την Λευκάδα και τη Μάνη.
«Είκοσι χιλιάδες Μανιάτες βρισκόμαστε σήμερα εδώ, όλοι φασίστες είμαστε;», λέει ένας κύριος γύρω στα πενήντα. Όσο πιο ψηλά ανεβαίνει κανείς, τόσο περισσότερη υπομονή χρειάζεται για να βρει κάποιο πέρασμα μέσα στο πλήθος.
Φτάνοντας στην Νίκης και τη Βουλής, τις οδούς κάτω από το Σύνταγμα, ο κόσμος είναι τόσος που χρειάζεσαι δέκα λεπτά για να διανύσεις μια απόσταση είκοσι μέτρων. Πιο πάνω, η πλατεία είναι ασφυκτικά γεμάτη, με μια τεράστια ελληνική σημαία σε ύψος εφτά ορόφων και μέγεθος 150 τ.μ. να κυματίζει πάνω από τον κόσμο.
Σε πολλά σημεία ο κόσμος κινείται σημειωτόν, αλλά δίχως να δυσανασχετεί. Ίσα-ίσα, η μαζική συμμετοχή που βλέπει γύρω του δείχνει να του δημιουργεί ενθουσιασμό που βρίσκεται κι εκείνος εκεί σήμερα. «Οργή λαού, φωνή Θεού, δεν λένε;», λέει ένας άνδρας δείχνοντας το πλήθος. «Άντε να πάμε λίγο πιο μπροστά, να μπούμε στο κλίμα», προσθέτει. «Τα μεγάφωνα δεν ακούγονται καλά ως εδώ».
Τις φορές που το ασθενοφόρο με τις σειρήνες να ηχούν χρειάζεται να περάσει από τους δρόμους που είναι γεμάτοι κόσμο, δύο-τρεις άνδρες με παραλλαγή τρέχουν μπροστά του, ανοίγοντας χώρο. Είναι από την περιφρούρηση που έχει οργανώσει η διοργάνωση, μαθαίνουμε, προκειμένου να μπορεί να παρέχεται βοήθεια εύκολα σε ώρα ανάγκης.
Οι γραφικές φιγούρες μεταξύ των διαδηλωτών δεν λείπουν, αλλά είναι σχετικά λιγότερες από ότι θα περίμενε κανείς. Παλαιοημερολογίτες και μοναχοί της Μονής Εσφιγμένου, αντισιωνιστές και πάσης φύσεως συνωμοσιολόγοι, άνδρες με περικεφαλαίες στα κεφάλια τους, Χρυσαυγίτες με ξυρισμένα κεφάλια και μαύρη ενδυμασία σε παρέες που κοιτούν νευρικά όποιον τους κοιτάξει.
«Σήμερα είναι η χαρά του πορτοφολάκια, του καντινιέρη και του τυροπιτά», μου λέει ένας κύριος, δείχνοντας τις ουρές που σχηματίζονται στα καταστήματα εστίασης. Μηχανάκια από το Κουλούρι του Ψυρρή περνούν κάθε λίγα λεπτά ανάμεσά μας, για ανατροφοδότηση των σημείων πώλησης. Πάγκοι πωλούν σάντουιτς, νερά, σουβλάκια, λουκάνικα, καλαμπόκια, βιβλία. Κι άλλες σέλφις, κι άλλες φωτογραφίες.
Σε μια στιγμή όμως οι ουρές διαλύονται γρήγορα. «Τι συμβαίνει;», ρωτάμε. «Θα μιλήσει ο Μίκης».
Ο Μίκης Θεοδωράκης γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό στο βήμα. Πρόκειται άλλωστε για την πιο ηχηρή παρουσία από άποψη ομιλητών, και για αρκετή ώρα έχουν προηγηθεί τραγούδια του από το Άξιον Εστί. Όταν παίρνει τον λόγο απευθύνεται στο πλήθος:
«Καλοί μου Έλληνες. Αδέρφια μου, φασίστες, ρατσιστές, τρομοκράτες, ναζιστές, αναρχικοί, τραμπούκοι». Με τις πρώτες αναφορές ο κόσμος παγώνει λιγάκι, ύστερα αντιλαμβάνεται την ειρωνεία της εισαγωγής του Θεοδωράκη, για τον τρόπο με τον οποίο κάποια μέλη της κυβέρνησης παρουσίασαν την αντίστοιχη συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης.
Γεγονός είναι πως ο Θεοδωράκης δεν έπεσε τελείως έξω: φασίστες, ρατσιστές και ναζιστές βρίσκονται μόλις λίγα μέτρα μακριά του, μέσα από τη μαζική παρουσία της Χρυσής Αυγής, ενώ η ομάδα εφέδρων καταδρομέων «ΟΔΕΥΩ» («Ομάς Δυναμικών Εξορμήσεων Υψίστης Ωφελείας») που συμμετέχει στην περιφρούρηση του συλλαλητηρίου πέρα από ομάδα που πραγματοποίησε την κατάληψη στο χώρο του Βοτανικού όπου επρόκειτο να χτιστεί το μουσουλμανικό τέμενος είναι και υποστηρικτές της Δικτατορίας.
Ο Θεοδωράκης αναφέρεται στα συνθήματα που αναγράφηκαν στον τοίχο του σπιτιού του, λόγω της συμμετοχής του ως ομιλητή στο συλλαλητήριο, με ένα μεγάλο γιουχάρισμα να ακολουθεί για τους δράστες. Μια κοπέλα στο πλάι του αποδίδει τα λόγια του στην νοηματική, όσο ο Θεοδωράκης απευθύνεται στον «κυρίαρχο ελληνικό λαό», όπως τακτικά επαναλαμβάνει. Αφιερώνει την ομιλία του στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, «που μας έβγαλε από τον οθωμανικό ζυγό και που πέθανε σαν σήμερα, στις 4 Φλεβάρη, το 1843» και κάνει λόγο για «εθνομηδενιστές που κυβερνούν».
Πάλι χειροκρότημα.
«Είμαι πατριώτης διεθνιστής και συνάμα περιφρονώ και μάχομαι τον φασισμό σε όλες του τις μορφές και προπαντός στην πιο πονηρή, απατηλή και επικίνδυνη μορφή του, την αριστερόστροφη», συνεχίζει ο Θεοδωράκης, με τους παριστάμενους να χειροκροτούν ενθουσιασμένα στο άκουσμα της τελευταίας λέξης, που αναφέρεται σαφέστατα στον ΣΥΡΙΖΑ.
Η ομιλία του Θεοδωράκη διήρκεσε περίπου μισή ώρα και συγκέντρωσε το χειροκρότημα των διαδηλωτών. Κατά τη γνώμη του γράφοντος, είχε αρκετά σημεία που θύμιζαν μια ρητορική που αναπτύχθηκε σε εποχές Αγανακτισμένων, με ενδεικτικές αναφορές σε «κυβερνήσεις μειοψηφίας», και σε «αυτούς που μας κυβερνούν και καταστρέφουν τη χώρα μας», ή στο «σύστημα που μας δαγκώνει και μας πονά, γιατί πεθαίνει».
Ενδιάμεσα στα λόγια του Θεοδωράκη, συνθήματα. «Ελλάς-Ελλάς-Μακεδονία» και «Μίκη, αλλάζεις την Ιστορία», «Ένας είναι αρχηγός, ο κυρίαρχος λαός» και «Γερά-γερά στα χνάρια του Μελά».
Για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, ο Θεοδωράκης άστραψε και βρόντηξε:
«Εάν κάποια κυβέρνηση διανοηθεί να βάλει την υπογραφή της χώρας μας σε οποιαδήποτε ονομασία απλή ή σύνθετη θα περιέχει το όνομα Μακεδονία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι υποχρεωμένη να ρωτήσει πρώτα τον ελληνικό λαό».
Μετά τον Θεοδωράκη, το λόγο παίρνει ο συνταγματολόγος Γιώργος Κασιμάτης που αναφέρεται σε «κυβερνήσεις που από το 2010 λένε όλο “ναι” στη δουλεία» και τον ελληνικό λαό που «παίρνει την κυριαρχία στα χέρια του». Ακολουθεί ο μητροπολίτης Σύρου, Δωρόθεος, εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης, και εκπρόσωποι των οργανώσεων, εγχωρίων και ομογενών, που συμμετέχουν στην διοργάνωση.
Στις ομιλίες των περισσοτέρων, η αναφορά στο ζήτημα της ονομασίας της Μακεδονίας επεκτείνεται και στις δυσκολίες που περνά ο ελληνικός λαός εν μέσω κρίσης τα τελευταία χρόνια.
Μπορεί κατά την ομιλία του ο Θεοδωράκης να αναφέρθηκε σε έναν «ενωμένο ελληνικό λαό», ο οποίος πέραν και πάνω από όλα είναι πρωτίστως πατριώτης, όποιος βρέθηκε στο Σύνταγμα την ημέρα του συλλαλητηρίου όμως, θα αντιλήφθηκε τις υπαρκτές διαφορές μεταξύ των ίδιων των διαδηλωτών. Κάποιοι βρίσκονταν εκεί αποκλειστικά για το όνομα, άλλοι επιζητώντας την απομάκρυνση της κυβέρνησης. Κάποιοι έδωσαν το παρόν δίχως σαφή πολιτική ταυτότητα, τη στιγμή που άλλοι αξιοποίησαν το έδαφος που βρήκαν για να προωθήσουν τη δική τους.
Οι περιπτώσεις έκφρασης ακραίων απόψεων, από τις συνωμοσιολογικές θεωρίες ως τις εθνικιστικές εξάρσεις, δεν έλειψαν. Το σύνθημα «Ποτέ δεν είναι αργά, να πάρουμε τα Σκόπια και όλο τον Βορά» που φώναξαν κάποιοι νέοι απέσπασε το χειροκρότημα και τις επευφημίες των περισσότερων που βρίσκονταν πλάι τους, κι άλλων μια γκριμάτσα αποστροφής. Τα «αλήτες, προδότες, πολιτικοί» όπως επίσης και οι ύβρεις κατά Μασόνων, Εβραίων, και της Νέας Τάξης Πραγμάτων συνάντησαν απήχηση, που ίσως να μην ήταν τεράστια, αλλά δεν ήταν σίγουρα μικρή.
Η πλατεία Συντάγματος στις 4 Φεβρουαρίου φιλοξένησε πολλές αντιφάσεις: δεκάδες πολιτικοί, όπως οι Αντώνης Σαμαράς, Βασίλης Λεβέντης, Άδωνις Γεωργιάδης, Εύα Καϊλή, και Κωνσταντίνος Κατσίκης έδωσαν περήφανα το παρόν, σε μια διαδήλωση όμως όπου ανά τακτά διαστήματα ακούγονταν τα γνωστά συνθήματα κατά των πολιτικών.
Χρυσαυγίτες παριστάμενοι βρέθηκαν να χειροκροτούν τον Μίκη Θεοδωράκη και να τραγουδούν Γιάννη Ρίτσο. Κάποιοι κρατούσαν πανό που έγραφε «Είμαστε ορθόδοξα αδέρφια, αλλά μη μας κλέβετε το όνομα», την στιγμή που Αγιορίτες μοναχοί φώναζαν «να πάρουμε πίσω το Μοναστήρι την Αγιά Σοφιά, την Σόφια και την Μικρασία».
Και μέσα σε όλους αυτούς, χιλιάδες οικογένειες, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτών που σε αντίθεση με τους προαναφερθέντες, δεν είχαν τέτοιες βλέψεις και σκοπιμότητες στο μυαλό τους. Όσοι έδωσαν το παρόν στο συλλαλητήριο σαφώς και δεν ήταν φασίστες. Στην πλειοψηφία τους επρόκειτο για απλούς ανθρώπους που αισθάνθηκαν πως ήθελαν να δώσουν το παρόν σε μια διαδήλωση που θεώρησαν πως ήταν υπεράνω κομμάτων, για κάτι ανώτερο, εθνικό.
Πολλοί από τους ανθρώπους που μιλήσαμε, διευκρίνιζαν πως το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η διασφάλιση του ονόματος της Μακεδονίας, μακριά από ακραίες απόψεις και κομματικές σκοπιμότητες.
Ακραίοι βέβαια υπήρχαν. Μέσα στο πλήθος των διαδηλωτών, το σύνολο των ακροδεξιών σχηματισμών σύσσωμο βρήκε πρόσφορο έδαφος: από την Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου που γέμισε τα πέριξ της πλατείας Συντάγματος με τρικάκια, ως την μαζική παρουσία των βουλευτών της Χρυσής Αυγής, και από τους πολεμίους της Νέας Τάξης Πραγμάτων και των Μασόνων, έως τις παραστρατιωτικές ομάδες που ανέλαβαν τη φύλαξη του συλλαλητηρίου.
Προς το παρόν η κυβέρνηση υποτίμησε τη συγκέντρωση και όπως έγραψε στο Twitter ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έχει ήσυχη τη συνείδησή του και θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για το καλό της πατρίδας.
Μερικά από τα άρθρα μας για τα οποία είμαστε περήφανοι!
Γραφτείτε συνδρομητές και διαβάστε καθημερινά ένα νέο long read που αξίζει τον χρόνο σας. Μετράμε ήδη πάνω από 3.000 ιστορίες. Θα σας γίνει συνήθεια.
Σχόλια