Πώς ηχούσε η μουσική στην αρχαία Ελλάδα;
Μου είπε κάποιος, Ηράκλειτε, τον θάνατό σου
και με πήραν τα δάκρυα· θυμήθηκα πόσες φορές οι δυο μας
βασιλέψαμε τον ήλιο διαλεγόμενοι. Εσύ ωστόσο,
φίλε από την Αλικαρνασσό, πάει καιρός που έχεις γίνει στάχτη.
Όμως τα δικά σου αηδόνια ζουν· ο Άδης,
που αρπάζει τα πάντα, δεν θα τ’ αγγίξει.
Αυτό το επίγραμμα του Καλλιμάχου μιλά για την αθανασία των τραγουδιών του Ηρακλείτου στο πέρασμα των χρόνων. Από τραγική ειρωνεία της τύχης, είναι και η μόνη ένδειξη της ύπαρξης των συγκεκριμένων τραγουδιών – είναι μοιραίο τα «αηδόνια» του ποιητή να μείνουν σιωπηλά. Το μεγαλύτερο μέρος της κλασικής ποίησης, που απλώνεται σε περίπου τέσσερις αιώνες, από τα τραγούδια του Ομήρου τον 8ο αιώνα π.Χ. ως εκείνα του Αριστοφάνη τον 4ο αιώνα π.Χ., είχε στην πραγματικότητα σκοπό να τραγουδηθεί συνοδεία μουσικών οργάνων όπως η λύρα και ο αυλός. Ήταν, με άλλα λόγια, μουσική. Όμως πώς ηχούσε αυτή η μουσική;
Παρόλο που έχουμε στη διάθεσή μας ένα πλήθος αρχαίων συγγραμμάτων, αρχαιολογικά υπολείμματα μουσικών οργάνων, ακόμη και επιγραφές με μουσική στίξη, το ερώτημα θεωρείτο για καιρό δύσκολο να απαντηθεί. «Η έρευνα στην αρχαία ελληνική μουσική είναι άσκοπη» διακήρυξε ο Τζουζέπε Βέρντι το 1880. Έναν αιώνα αργότερα