
«Αν νιώθετε ότι είστε σε μια μαύρη τρύπα, μην τα παρατάτε. Υπάρχει τρόπος διαφυγής. Να θυμάστε να κοιτάτε επάνω στα αστέρια και όχι τα πόδια σας». Ο Στίβεν Χόκινγκ είχε πάντα προς τα πάνω στραμμένη τη ματιά του, γι’ αυτό ίσως κατόρθωσε με ατάραχη σιγουριά και συστηματική δουλειά να αποδομήσει τα στερεότυπα που ήθελαν τους ανθρώπους με αναπηρία “δυστυχείς” και “μειονεκτικούς” και να συμβάλει καθοριστικά με τις επιστημολογικές του τομές στη γνώση μας για το σύμπαν.
Ο Χόκινγκ δεν είναι φωτεινή εξαίρεση. Γύρω μας, σ’ αυτόν τον κόσμο, σ’ αυτήν τη χώρα, υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι με αναπηρία που αξιώνουν μια ισότιμη ύπαρξη και επιδιώκουν μια συναρπαστική ζωή. Μόνο που δεν ακολουθούν όλοι την τροχιά του βλέμματός τους μέχρι τα αστέρια. Τα εμπόδια βάζει πρώτη απ’ όλους η πολιτεία, που παραμένει σε μεγάλο βαθμό προσηλωμένη και εστιασμένη στο σώμα, αναπαράγοντας το φαντασιακό αρχέτυπο του “ιδανικού σώματος” και παθολογικοποιώντας την ετερότητα. Η δημόσια σφαίρα της δεν χωράει το σύνολο των σωματικών τυπολογιών και οι πόλεις της είναι φτιαγμένες στο πρότυπο του λευκού, ευθυτενούς και αρτιμελούς σώματος.
Ενδεχομένως κάποιοι θα ανατρέξουν στο ημερολόγιό τους με αυτό το αφιέρωμα. Δεν υπάρχει λόγος. Η 3η του Δεκέμβρη –Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία– αργεί ακόμα και οι Παραολυμπιακοί Αγώνες είναι πίσω μας. Αυτές είναι οι δύο συνηθέστερες συγκυρίες κατά τις οποίες ο λόγος περί αναπηρίας, διανθισμένος με μπόλικη –προβλέψιμη και οριακά υποκριτική– ευαισθησία κατακλύζει τα media και την πολιτική ζωή. Τον υπόλοιπο χρόνο οι άνθρωποι με αναπηρία επιστρέφουν στη συνθήκη του αόρατου και στα λίγα τετραγωνικά του οικείου τους χώρου.