![Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας, Ορυχείο Νοτίου Πεδίου. [ΔΕΗ/flickr]](https://insidestory.gr/sites/default/files/styles/article-main/public/field/image/cover-lignitis.jpg?itok=byPmIro9)
Το ευρωπαϊκό μέλλον για το «βρόμικο κάρβουνο» είναι δεδομένο. Η Συμφωνία του Παρισιού το 2015 έδειξε τον δρόμο για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Κι αυτός οδηγεί στη στροφή της ενεργειακής παραγωγής προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Η μετάβαση είναι αναγκαία, λένε οι επιστήμονες, για να σωθεί ο πλανήτης. Είναι όμως και δίκαιη;
Μόνο στην Ευρώπη, περί τις 42 περιοχές σε 11 κράτη μέλη έχουν στηρίξει εδώ και δεκαετίες την οικονομία τους στον άνθρακα. Και τώρα μπαίνει στο ζύγι από τη μία η ποιότητα του περιβάλλοντος και οι τοξικές για το κλίμα εκπομπές από την καύση του κάρβουνου για παραγωγή ενέργειας και από την άλλη η ανεργία και η οικονομική βιωσιμότητα της τοπικής κοινωνίας.
Στην Ελλάδα έγινε πρόσφατα ένα σημαντικό βήμα, με τις επικρίσεις να εστιάζουν κυρίως στο ύψος του κονδυλίου για την μετάβαση. Στις αρχές Ιουνίου, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος ανακοίνωσε τη σύσταση Εθνικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Για την τριετία 2018-2020 θα υπάρχουν εξασφαλισμένοι πόροι 60 εκατ. ευρώ (20 εκατ. κατ’ έτος) για τη χρηματοδότηση δράσεων αναπτυξιακού χαρακτήρα σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη στην Πελοπόννησο, τις δύο περιοχές της χώρας όπου οι λιγνιτικοί σταθμοί της ΔΕΗ αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής τους. Είναι αξιοσημείωτο ότι στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας των 300.000 κατοίκων, με ανεργία άνω του 30% (70% στους νέους), περίπου 22.000 θέσεις εργασίας είναι άμεσα ή έμμεσα συνδεδεμένες με τη λειτουργία των τεσσάρων λιγνιτικών σταθμών της περιοχής και τα 160.000 στρέμματα ορυχείων.