Η οδός Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. [Thessaloniki Jewish Assets]
Το «κοινό μυστικό» για τις εβραϊκές περιουσίες στη Θεσσαλονίκη
Σήμερα είναι η Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος κι εμείς επανερχόμαστε στο θέμα της λεηλασίας των εβραϊκών περιουσιών στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή την έκδοση μιας νέας μελέτης.
Η οδός Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. [Thessaloniki Jewish Assets]
Μετά την «αναχώρηση» των Εβραίων της Θεσσαλονίκης για τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης, ακολούθησε μια άνευ προηγουμένου λεηλασία στις περιουσίες τους, από συμπολίτες τους, συνεργάτες των Γερμανών και όχι μόνο. Το θέμα ήταν «κοινό μυστικό» στην Θεσσαλονίκη, από αυτά που δικαίωναν τον χαρακτηρισμό της ως «Πόλη των Φαντασμάτων». Μόλις τα τελευταία χρόνια κάποιοι ιστορικοί άρχισαν να ασχολούνται με αυτήν την πτυχή της ιστορίας της πόλης, ερευνώντας σε αρχεία απροσπέλαστα για χρόνια και εμπλουτίζοντας τη μέχρι τώρα φτωχή βιβλιογραφία.
Με δυο λόγια
Την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου 1943 η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης διατάχτηκε από τις γερμανικές αρχές να προχωρήσει άμεσα σε πλήρη καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων των μελών της. Στις 15 του ίδιου μήνα θα αναχωρούσε το πρώτο τρένο για το Άουσβιτς. Είναι γνωστό τι απέγινε η ακμάζουσα κοινότητα της πόλης, από την οποίαν κατάφεραν να επιστρέψουν μόλις μερικές εκατοντάδες μετά τον πόλεμο. Αυτό που δεν είχε γίνει μέχρι πρόσφατα γνωστό ήταν το τι απέγιναν οι περιουσίες των Εβραίων που διώχθηκαν από τη Θεσσαλονίκη. Το ερευνητικό πρόγραμμα «Μεταπολεμικός μετασχηματισμός της Θεσσαλονίκης και η τύχη των εβραϊκών