Τον Οκτώβριο του 1940, στην Ελλάδα υπήρχαν σημαντικές ιταλικές παροικίες στην Πάτρα και την Κέρκυρα, ενώ μικρή ιταλική παροικία περίπου 150 ατόμων είχε δημιουργηθεί και στην Πρέβεζα. Ήδη όμως από το φθινόπωρο του 1939, όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η ιταλική μειονότητα –όπως και άλλες που κατοικούσαν στην ελληνική επικράτεια (μουσουλμάνοι Τσάμηδες στην Ήπειρο, σλαβόφωνοι πληθυσμοί στην Μακεδονία κ.ά.)– είχε μπει στο στόχαστρο των δυνάμεων ασφαλείας του μεταξικού καθεστώτος.
Στα τέλη εκείνου του έτους, το Υφυπουργείο Δημοσίας Ασφαλείας εξέδωσε υπηρεσιακή διαταγή («Κανονιστικαί Οδηγίαι επιστρατεύσεως των Σωμάτων Ασφαλείας») με την οποία τα Σώματα Ασφαλείας επιφορτίζονταν με «την υποχρέωσιν της αυστηράς παρακολουθήσεως των εν τη ημετέρα χώρα εγκατεστημένων αλλοδαπών και μειονοτήτων» (Τα 40 χρόνια της Αστυνομίας Πόλεων, σ. 80), καθώς και με την οργάνωση «στρατοπέδων αιχμαλώτων και πολιτικών ομήρων» (Α. Δασκαλάκη, Ιστορία Ελληνικής Χωροφυλακής 1936-1950, σ. 91).
Το σχέδιο μπήκε σε εφαρμογή από τις πρώτες ώρες του πολέμου. «Την 28-10-1940 συνελήφθησαν εντός 2 ωρών άπαντα τα εν τη περιοχή της Πρωτευούσης μέλη των ιταλικών δικτύων κατασκοπείας και προπαγάνδας ως και έτεροι χίλιοι