Ποιος θυμάται τον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και τις εικόνες που στοίχειωναν τα δελτία ειδήσεων από το 1988 ως το 1994; Πολύ λίγοι, αν κρίνουμε από την γενική έκπληξη για τον νέο κύκλο αιματηρών συγκρούσεων που ξέσπασαν στην περιοχή στις 27 Σεπτεμβρίου, ανάμεσα στην Αρμενία και την –μονομερώς ανακηρυγμένη– Δημοκρατία του Αρτσάχ από τη μία και το Αζερμπαϊτζάν από την άλλη. Συγκρούσεις για την «περιοχή με το περίεργο όνομα», ωστόσο, έχουν αντιπαραθέσει Αρμενίους και Αζέρους από την αυγή του εικοστού αιώνα, οδηγώντας σε περιοδικές σφαγές και εθνικές εκκαθαρίσεις.
Η περίπτωση του Αρτσάχ – Ναγκόρνο-Καραμπάχ θεωρείται μία από τις «παγωμένες συγκρούσεις» του άλλοτε σοβιετικού χώρου, αποτελέσματα εθνικισμών που είχαν μπει στον πάγο για πάνω από μισό αιώνα αλλά αναθερμάνθηκαν τα τελευταία χρόνια ζωής της ΕΣΣΔ. Πρόκειται για περιπτώσεις όπου ένα κράτος, πρώην σοβιετική δημοκρατία, διατηρεί τον έλεγχο επί μιας περιοχής μόνο κατ’ όνομα, καθώς αυτή έχει περιέλθει στην εξουσία αυτονομιστών. Έτσι, τα εδάφη της «Δημοκρατίας του Αρτσάχ» έχουν δική τους αυτόνομη κυβέρνηση, ενώ παραμένουν de jure έδαφος του Αζερμπαϊτζάν.
Αντίστοιχες είναι οι περιπτώσεις της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσσετίας (de jure