Οι γιαγιάδες της Μασσαλίας
Πάντοτε μου άρεσαν οι πόλεις εκείνες που δεν περιφέρουν την ιστορία και τη λάμψη τους επιδεικτικά και δεν αυτοδιαφημίζονται, αλλά ζουν ζωή διακριτική, εσωστρεφή. Οι πόλεις που η επικαιρότητα τις προσπερνά και που περιμένουν να τις ανακαλύψεις. Σε μια εποχή ισοπεδωτικής εξομοίωσης, όπου οι απανταχού μεγαλουπόλεις έχουν αρχίσει να μοιάζουν επικίνδυνα, με συστάδες ουρανοξυστών, εμπορικά κέντρα και πανομοιότυπα αποκρουστική αρχιτεκτονική, εκείνες που διατηρούν μια έντονα τοπική ατμόσφαιρα με κερδίζουν.
Χρόνια ονειρευόμουν να επισκεφθώ τη Μασσαλία. Με γοήτευε πρώτα απ’ όλα η σχέση της με την μικρασιατική γη και την Ανατολή. Ακόμα σήμερα οι Μασσαλιώτες καλούν την πόλη τους La ville Phocéenne προς τιμήν των αρχαίων οικιστών της. Για αιώνες ήταν γνωστή στη Γαλλία ως Porte de l’ Orient, Πύλη της Ανατολής: το εμπορικό επιμελητήριο της Μασσαλίας είχε το μονοπώλιο του γαλλικού εμπορίου με την Οθωμανική επικράτεια. Στην πόλη συνέρρευσαν Έλληνες και Αρμένιοι έμποροι, και μια πληθώρα χριστιανών του Λεβάντε.
Με γοήτευε ο πολυεθνικός χαρακτήρας του σημαντικότερου γαλλικού λιμανιού. Η Μασσαλία διαθέτει τη μεγαλύτερη αρμένικη κοινότητα της Ευρώπης (εκτός Ρωσίας) και την τρίτη μεγαλύτερη εβραϊκή