Το Κολωνάκι είναι ίσως η πιο «παρεξηγημένη» συνοικία του αθηναϊκού κέντρου. Ο χαρακτηρισμός της ως «αριστοκρατική» (ενώ ποτέ στην Ελλάδα δεν υπήρξαν αριστοκράτες…) οφείλεται κυρίως στην γειτνίασή της με τα Ανάκτορα (σήμερα, Βουλή), που ιστορικά προσέλκυσαν τους εύπορους αστούς. Μέχρι τη δεκαετία του 1860 είχε κυρίως αγρούς και αμπέλια, ενώ στις υπώρειες του Λυκαβηττού υπήρχαν στάνες και βοσκοτόπια (τα «Κατσικάδικα»). Παρέμεινε αραιοκτισμένη έως περίπου το 1880, όταν στο μέτωπο της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας ανεγέρθηκαν τα πρώτα πολυτελή μέγαρα. Αρχικά αναπτύχθηκε γύρω από την εκκλησία του Αγίου Διονυσίου στην οδό Σκουφά και την περιοχή της Δεξαμενής, ενώ αργότερα επεκτάθηκε στα πρανή του Λυκαβηττού, προς το νοσοκομείο Ευαγγελισμός και την οδό Πατριάρχου Ιωακείμ.
Σήμερα συγκροτεί αδιαμφισβήτητα ένα ζωντανό αρχιτεκτονικό μουσείο με πολυάριθμα, έξοχα δείγματα του νεοκλασικισμού, αλλά κυρίως της art-deco και του αθηναϊκού μοντερνισμού.
Ένα «έγκλημα στο Κολωνάκι»
Το καλοκαίρι του 1953 το Κολωνάκι και όλη η Αθήνα συνταράχθηκε από ένα αποτρόπαιο και μυστηριώδες έγκλημα: ο δημοφιλής στους κοσμικούς κύκλους, αλλά με σκοτεινό παρελθόν, ζωγράφος Νάσος Καρνέζης βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά