«Με την όπισθεν» η δημοκρατία στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της πανδημίας

Έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στα πολιτικά κόμματα, ισχυρή πόλωση, ρατσιστικές επιθέσεις σε βάρος μειονοτικών κοινωνικών ομάδων, έλλειψη ποιότητας στον δημόσιο διάλογο και διάχυτη έκφραση μιας ρητορικής μίσους: έτσι αποτυπώνεται εδώ και χρόνια η κρίση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Οι αιτίες είναι πολλές και περιλαμβάνουν τη δυσπιστία που δημιουργούν τα σκάνδαλα και η διαφθορά, την απαισιοδοξία και τον φόβο για το μέλλον και συνολικά τη δυσκολία επίτευξης μιας αποδεκτής ποιότητας ζωής σε τομείς όπως η υγεία, η παιδεία και η εργασία.

Το ξέσπασμα της πανδημίας αναμφίβολα χειροτέρευσε την κατάσταση, καθώς η δυσκολία διαχείρισης μιας τόσο πολύπλοκης υγειονομικής κρίσης έφερε στο προσκήνιο τις χρόνιες ελλείψεις των συστημάτων υγείας, ενώ παράλληλα ανέδειξε και την απουσία μακροπρόθεσμων πολιτικών για τη δημόσια υγεία.

Παγκοσμίως, τα έκτακτα μέτρα που έλαβαν πολλές κυβερνήσεις στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την Covid-19 κινήθηκαν σε μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην προστασία της δημόσιας υγείας και τον σεβασμό των βασικών δημοκρατικών κεκτημένων. Συγκρίνοντας τις χώρες μεταξύ τους, αποτυπώνονται διαβαθμίσεις ως προς τον περιορισμό των ατομικών ελευθεριών στο πλαίσιο διαχείρισης της πανδημίας. Αυτό από μόνο του δείχνει πως, ανεξάρτητα από την υγειονομική κρίση, υπάρχουν κυβερνήσεις πιο επιρρεπείς και άλλες πιο απρόθυμες για την επιλογή περιοριστικών πολιτικών.

Το στοίχημα της περιόδου λοιπόν έγκειται στο κατά πόσο μπορούν να ανταποκριθούν τα κράτη αποτελεσματικά σε τέτοιου τύπου κρίσεις χωρίς να υπονομεύσουν την ελευθερία των πολιτών, τα δημοκρατικά κεκτημένα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.