«Κύριε Τιμ Κουκ, θα μπορούσατε να μας πείτε πού είναι η φορολογική έδρα των θυγατρικών εταιρειών σας AOI, ASI και ΑΟΕ;»
«Χμ… Ναι, βεβαίως, νομίζω πως δεν υπάρχει φορολογική έδρα για καμία από τις τρεις θυγατρικές εταιρείες της Apple που μόλις αναφέρατε».
«Σας ακούγεται λογικό αυτό;»
Αυτός ο διάλογος πραγματοποιήθηκε το 2013 μεταξύ του ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή Τζον ΜακKέιν και του διευθύνοντα συμβούλου της Apple Inc., Τιμ Κουκ, στο πλαίσιο της ακρόασης του τελευταίου για την υπόθεση φοροαποφυγής της αμερικανικής εταιρείας στις ΗΠΑ (το πρώτο και το δεύτερο μέρος των πρακτικών). Αποτελεί τον πιο σύντομο τρόπο για να διηγηθεί κανείς το πώς η Apple έχει προσπαθήσει –και καταφέρει– τις τελευταίες δύο και πλέον δεκαετίες να πληρώνει ελάχιστους φόρους για υπέρογκα κέρδη.
Αυτό ακριβώς ανέφερε την περασμένη Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωση της απόφασής της για την Apple, με την οποία ζητά από την Ιρλανδία να εισπράξει από την εταιρεία 13 δισ. ευρώ, στη θέση των φόρων που δεν εισέπραξε ποτέ.
Μια καλά σχεδιασμένη υπόθεση φοροαποφυγής
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τον Οκτώβριο του 1980 ο “πατέρας” του αμερικανικού κολοσσού, Στιβ Τζομπς, ιδρύει το πρώτο –4 χιλιάδων