Μια καινούρια έρευνα για την πορεία ανασυγκρότησης των εβραϊκών κοινοτήτων στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο δείχνει ότι το ελληνικό κράτος όχι μόνο δεν αποκατέστησε τους Εβραίους που έχασαν τα πάντα στην κατοχή, αλλά τους εκμεταλλεύθηκε. Για να εισπράξει στο όνομά τους χρήματα από τη Γερμανία.
Το πνευματικό κέντρο της εβραϊκής κοινότητας στην Αθήνα, το βροχερό βράδυ της 7ης Οκτωβρίου, ήταν κατάμεστο. Στο πόντιουμ βρέθηκε ένα από τα ιερά τέρατα της έρευνας για την Ελλάδα της κατοχής, ο ομότιμος καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Χάγκεν Φλάισερ, για να παρουσιάσει το βιβλίο της καλύτερής του φοιτήτριας – έτσι μου την είχε συστήσει λίγες μέρες πιο πριν, στη δεξίωση της γερμανικής πρεσβείας για τη γερμανική επανένωση. Το βιβλίο λέγεται «Μία ατελείωτη διαπραγμάτευση» (εκδόσεις Ποταμός, 347 σελίδες, Αθήνα 2019), έχει υπότιτλο «Η ανασυγκρότηση των ελληνικών εβραϊκών κοινοτήτων και οι γερμανικές αποζημιώσεις 1945-1961» και είναι γραμμένο από την Άννα Μαρία Δρουμπούκη. Ο Φλάισερ είπε μεταξύ άλλων εκείνο το βράδυ: «Καμιά φορά ντρέπομαι για την πρώτη μου πατρίδα και έπειτα ντρέπομαι και για την άλλη…».
Η δύσκολη επιστροφή
Οι Έλληνες Εβραίοι γύρισαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης