Εκατό χρόνια από την πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης

«Λαμπρή αυγουστιάτικη μέρα, όχι πολύ ζεστή χάρη στο Βαρδάρη που φυσά. Σάββατο, τα πάντα είναι κλειστά. Είναι η “Κυριακή” των Εβραίων. Πέντε η ώρα και να που το φως του ήλιου αρχίζει να λιγοστεύει. Από χρυσαφί γίνεται φαιό, μοιάζει να περνά μέσα από ένα πέπλο κοκκινωπό, παράξενο, που ίπταται πάνω από την πόλη και λίγο λίγο πυκνώνει...».

Η ειδυλλιακή εικόνα που περιγράφει ο Γάλλος λοχαγός Inahim Jesse-Asher στις 16 Αυγούστου του 1917, σε λίγο θα γίνει εφιαλτική. Μέσα σε 32 ώρες, το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης θα γίνει παρανάλωμα του πυρός, αφήνοντας 70.000 άστεγους. Η πυρκαγιά του 1917 –η «μεγάλη πυρκαγιά», όπως έμεινε γνωστή στην τοπική ιστορία– αποτέλεσε μια τομή για την πόλη. Τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο.

Τηγανίζοντας μελιτζάνες

Ήταν 5 Αυγούστου του 1917 (18 με το νέο ημερολόγιο), γύρω στις τρεις το μεσημέρι. Σύμφωνα με το λαϊκό θρύλο, στην περιοχή Μεβλεβί Χανέ, στην οδό Ολυμπιάδος 3, μία νοικοκυρά τηγάνιζε μελιτζάνες πάνω σε μια τρίποδη φορητή φουφού, όταν από μια αδέξια κίνηση αναποδογύρισε τη φουφού, πήραν φωτιά τα ξυλαράκια που είχε για προσάναμμα, οι σπίθες πετάχτηκαν σε σωρούς ξερών χόρτων και κάπως έτσι άρχισε η πιο καταστροφική πυρκαγιά που γνώρισε ποτέ η