Η προβληματική λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης

Το inside story έχει στη διάθεσή του έγγραφα του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, τα οποία περιγράφουν με λεπτομέρεια μία σειρά σοβαρών προβλημάτων στη λειτουργία της ανώνυμης εταιρείας «Ανταποδοτική Ανακύκλωση».
Χρόνος ανάγνωσης: 
22
'
Ο πρωθυπουργός στα εγκαίνια της πρώτης μονάδας παραγωγής μηχανημάτων ανταποδοτικής ανακύκλωσης της ENVIPCO στην Ελλάδα, στις 05/12/2019. [Μιχάλης Καραγιάννης/Eurokinissi]

Τον περασμένο Νοέμβριο δημοσιεύσαμε ένα εκτενές ρεπορτάζ σχετικά με την αναποτελεσματική λειτουργία της ανακύκλωσης στην Ελλάδα και, πιο συγκεκριμένα, το γεγονός ότι δεν πληρώνουν όλες οι ιδιωτικές εταιρείες τις εισφορές που προβλέπει ο νόμος, με αποτέλεσμα να απειλείται η βιωσιμότητα της ανακύκλωσης συσκευασιών. Σήμερα, δημοσιεύουμε περιεχόμενο από επίσημα έγγραφα του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), τα οποία έφτασαν στα χέρια του inside story και αναφέρονται σε μία σειρά σημαντικών προβλημάτων στη λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Ο ΕΟΑΝ είναι ο αρμόδιος φορέας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της νομοθεσίας για την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών, που ελέγχει τις εταιρείες ανακύκλωσης στην Ελλάδα.

UPDATE
Στις 17/02/2020 η εταιρεία Ανταποδοτική Ανακύκλωση απέστειλε εξώδικο στο inside story, με το οποίο ζητά να αποσυρθεί το παρόν άρθρο. Το κείμενο του εξωδίκου και οι απαντήσεις του inside story βρίσκονται στο τέλος του άρθρου.

Ποια είναι η Ανταποδοτική Ανακύκλωση

Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση αποτελεί ένα Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ), αντίστοιχο με αυτό των μπλε κάδων, και είναι γνωστή για τα «Σπιτάκια Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης», στα οποία οι καταναλωτές πετούν συσκευασίες και παίρνουν ως ανταποδοτικό αντίτιμο το ποσό των τριών λεπτών του ευρώ ανά συσκευασία. Η εταιρεία έχει δημιουργήσει και τρία Πάρκα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης σε συνεργασία με τους δήμους Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Λαγκαδά και Ιωαννίνων.

Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ιδιωτικές εταιρείες που εισάγουν, παράγουν και διαθέτουν στην εγχώρια αγορά συσκευασμένα προϊόντα οφείλουν να συμμετέχουν σε κάποιο ΣΣΕΔ.

Με βάση τα δημοσιευμένα στην ιστοσελίδα του ΕΟΑΝ στοιχεία, με την εταιρεία Ανταποδοτική Ανακύκλωση είναι αυτή τη στιγμή συμβεβλημένες 349 επιχειρήσεις, ανάμεσα στις οποίες οι Jumbo, EΨΑ, Μασούτης, Hugo Boss Ελλάς και η ΒΙΑΝΕΞ.*

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφέρουμε ότι μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν έχουν κατά παράβαση της νομοθεσίας συμβληθεί με κάποιο ΣΣΕΔ, είτε δηλαδή με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση, είτε με την ΕΕΑΑ, που διαχειρίζεται τους μπλε κάδους, με αποτέλεσμα να σημειώνονται μεγάλα ποσοστά εισφοροδιαφυγής και μείωση των εσόδων για την ανακύκλωση.

Από τον Σάκη Ρουβά στον Γιάννη Αντετοκούνμπο

Πριν προχωρήσουμε στο έργο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, θα θέλαμε να αναφερθούμε στις διαφημίσεις της εταιρείας, οι οποίες φαίνονται εντυπωσιακές – ιδιαίτερα αν κανείς σκεφτεί ότι πρόκειται για εταιρεία με εξασφαλισμένα από τον νόμο έσοδα και με σκοπό όχι την επίτευξη κερδών, αλλά την ανακύκλωση συσκευασιών. Με μία επίσκεψη στην ιστοσελίδα, μπορούμε να δούμε ότι η Ανταποδοτική Ανακύκλωση συνοδεύει τις δράσεις της με πολύ διάσημες και από διαφορετικούς χώρους προσωπικότητες. Εκεί μαθαίνουμε ότι ο προηγούμενος πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, εγκαινίασε το πρώτο πανευρωπαϊκό Πάρκο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ανακύκλωσης.

Μαθαίνουμε ακόμα ότι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μίλησε για την υλοποίηση των προγραμμάτων Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης υπό την αιγίδα του και ότι ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος συμμετείχε σε εκδήλωση για την υλοποίηση του Ολοκληρωμένου Προγράμματος Κυκλικής Οικονομίας στη Μητρόπολη Ιωαννίνων υπό την αιγίδα του. Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση κατάφερε μάλιστα να κάνει πρεσβευτή της εταιρείας της τον Γιάννη Αντετοκούνμπο και παλαιότερα τον Σάκη Ρουβά.

Τέλος, σε εγκαίνια της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης έχει παρευρεθεί και μιλήσει ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ.

Τα έγγραφα του ΕΟΑΝ περιγράφουν μια προβληματική πραγματικότητα

Παρά τις εντυπωσιακές προσωπικότητες με τις οποίες στολίζει τις δράσεις της η Ανταποδοτική Ανακύκλωση, τα έγγραφα του ΕΟΑΝ που έχουμε στη διάθεσή μας περιγράφουν μία λιγότερο λαμπερή πραγματικότητα, από την οποία εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τη σύννομη και αποτελεσματική λειτουργία της εταιρείας.

Συγκεκριμένα, σε έγγραφο που συντάχθηκε στις 12/06/2019 και αφορά στην αξιολόγηση συμμόρφωσης της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης και του αναθεωρημένου επιχειρησιακού σχεδίου της στις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας, ο ΕΟΑΝ υποστηρίζει ότι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα και ελλείψεις στη λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Παρακάτω επιλέγουμε να παραθέσουμε μέρος και όχι ολόκληρο το περιεχόμενο του παραπάνω εγγράφου, επιλέγοντας τα σημεία που αφορούν περισσότερο στις επιδόσεις της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης και λιγότερο στα εσωτερικά ζητήματα διοίκησης της εταιρείας.

Πρώτον, αναφερόμενος στη μέχρι τώρα λειτουργία του ΣΣΕΔ της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, ο ΕΟΑΝ κάνει λόγο για «μη επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης» και εξηγεί το σκεπτικό του αναφέροντας:

  • «Καθ’ όλη την προηγούμενη περίοδο λειτουργίας του ΣΣΕΔ, ο φορέας ΣΣΕΔ δήλωνε τις συλλεχθείσες μέσω των ΚΑΑ (σ.σ.: Κέντρων Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, δηλαδή τα μικρά «σπιτάκια», όπως αυτά που συναντώνται σε σούπερ μάρκετ) ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας ως ανακυκλωθείσες, παρόλο που δεν υπάρχει ταύτιση, όπως επανειλημμένως του είχε επισημανθεί». Με άλλα λόγια, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση αναφέρει ότι ανακυκλώθηκαν οι ποσότητες που αρχικά συλλέχθηκαν από τις εγκαταστάσεις της, παρότι πρόκειται για δύο μεγέθη εντελώς ξεχωριστά, μιας που για πολλούς λόγους ένα πλαστικό που πετάμε σε σπιτάκι ή σε μπλε κάδο μπορεί τελικά να μην ανακυκλωθεί.
  • Για την περίοδο 2009-2011, μετά από έλεγχο που διενήργησε ο ελεγκτικός φορέας Bureau Veritas για λογαριασμό του ΕΟΑΝ, διαπιστώθηκαν «μεγάλες ανακρίβειες και ανακολουθίες στις ανακυκλωθείσες ποσότητες που δήλωνε το ΣΣΕΔ, γεγονός που τα καθιστά μη αξιόπιστα και αξιοποιήσιμα, ως εκ τούτου δε λαμβάνονται υπόψη στην παρούσα αξιολόγηση».
  • Για την περίοδο 2012-2018, η επίδοση του ΣΣΕΔ υπολείπεται κατά πολύ έναντι όλων των στόχων ανακύκλωσης, με εξαίρεση την επίτευξη του στόχου ανακύκλωσης γυάλινων συσκευασιών για το έτος 2013 και των στόχων ανακύκλωσης χάρτινων συσκευασιών και συνολικής ανακύκλωσης για το έτος 2017, οι οποίοι σημειωτέον δεν επιτεύχθηκαν μέσω της βασικής μεθόδου, δηλαδή τα σπιτάκια.
  • Από το 2012 και έπειτα, οι ανακυκλωθείσες ποσότητες αποβλήτων ξύλινης συσκευασίας είναι μηδενικές.

Δεύτερον, η κριτική προχωρά ένα βήμα παραπέρα και περιλαμβάνει και τα Κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης (ΚΑΑ). Ο ΕΟΑΝ μιλάει για «πλημμελή εφαρμογή της βασικής μεθόδου συλλογής», στην οποία περιλαμβάνονται τα ΚΑΑ, αναφέροντας ότι:

  • Ο αριθμός των ΚΑΑ σε λειτουργία ήταν και παραμένει πολύ μικρότερος του προβλεπόμενου στο αρχικό επιχειρησιακό σχέδιο του φορέα ΣΣΕΔ. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σύμφωνα με το αρχικό επιχειρησιακό σχέδιο του φορέα, στο τέλος της εξαετίας, δηλαδή το 2015, προβλεπόταν η λειτουργία 900 συνολικά ΚΑΑ/ΟΚΑΑ (Ολοκληρωμένα Κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης) έναντι 80 που τελικά προμηθεύτηκε.
  • O αριθμός ΚΑΑ σε λειτουργία για τα έτη 2009 και 2010, που δηλώνονταν από τον φορέα ΣΣΕΔ στις αντίστοιχες ετήσιες εκθέσεις του, υπερέβαινε αυτόν που υπήρχαν στη διάθεσή του, όπως προέκυψε από τον έλεγχο των τιμολογίων αγοράς που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του οικονομικού-διαχειριστικού ελέγχου που διενήργησε ο φορέας ελέγχου Grant Thornton για λογαριασμό του ΕΟΑΝ.
  • 27 από τα 80 διαθέσιμα ΟΚΑΑ κατά τα έτη 2015-2017 βρίσκονταν αποθηκευμένα και δεν είχαν τοποθετηθεί, χωρίς να αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους αυτό συνέβη.
  • Δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια ο διαθέσιμος σήμερα εξοπλισμός συλλογής, ήτοι πόσα είναι τα υφιστάμενα ΚΑΑ και πόσα τα ΟΚΑΑ και η ακριβής χωροθέτησή τους, ποια η τεχνολογία (τεμαχισμός ή συμπίεση), η δυναμικότητα και η αποθηκευτική ικανότητα των αυτόματων μηχανημάτων που είναι εγκατεστημένα σε κάθε υφιστάμενο ΚΑΑ και ΟΚΑΑ.
  • Το μεγαλύτερο ποσοστό των συλλεχθέντων αποβλήτων συσκευασίας που δηλώνονται από το ΣΣΕΔ και συμβάλλουν στη συνολική του επίδοση δεν αντιστοιχεί σε ποσότητες που συλλέχθηκαν μέσω της βασικής του μεθόδου συλλογής, αλλά σε ΒΕΑΣ, δηλαδή σε βιομηχανικά-εμπορικά απόβλητα συσκευασίας και όχι αστικά απόβλητα. Συγκεκριμένα, ο ΕΟΑΝ αναφέρει ότι από τα ΟΚΑΑ συλλέχθηκαν το 24% των συνολικά συλλεχθεισών ποσοτήτων το 2016, 7% το 2017 και 21% το 2018.

Τρίτον, την ώρα που η Ανταποδοτική Ανακύκλωση εγκαθιστά σπιτάκια σε χώρους όπως το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το υπουργείο Εσωτερικών, δηλαδή σε χώρους όπου δεν έχει πρόσβαση ο γενικός πληθυσμός, ο ΕΟΑΝ μιλάει για «μεγάλη απόκλιση από τη δέσμευση για επίτευξη πανελλαδικής εμβέλειας», αιτιολογώντας τη θέση του με τα εξής στοιχεία:

  • Μέχρι και το 2017, ο φορέας είχε σε ισχύ συμβάσεις με μόλις 18 Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), οι περισσότεροι από τους οποίους βρίσκονταν στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης και όχι στην υπόλοιπη επικράτεια.
  • Δεν τεκμηριώνεται ότι καλύπτονται πληθυσμιακά οι ΟΤΑ στους οποίους έχει παρουσία, καθώς, για παράδειγμα, σε ολόκληρο τον δήμο Θεσσαλονίκης εμφανίζεται μόνο ένα ΟΚΑΑ το 2017.
  • Δεν αναφέρονται σε κανένα σημείο του Αναθεωρημένου Επιχειρησιακού Σχεδίου οι λόγοι απομάκρυνσης των ΟΚΑΑ από συγκεκριμένους ΟΤΑ, όπως τους δήμους Χολαργού, Θεσσαλονίκης, Αμαρουσίου και Ηρακλείου, ή τυχόν προβλήματα που προέκυψαν και πώς αντιμετωπίστηκαν.

Τέταρτον, ο ΕΟΑΝ υποστηρίζει «ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη από την Ανταποδοτική Ανακύκλωση οικολογικός σχεδιασμός στη διαμόρφωση των διαφορετικών κατηγοριών χρηματικών εισφορών». Ο φορέας αιτιολογεί τη θέση του λέγοντας ότι ένας από τους στόχους της ισχύουσας νομοθεσίας είναι ο οικολογικός σχεδιασμός των συσκευασιών. Με βάση αυτόν τον στόχο, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση θα έπρεπε να διαφοροποιήσει τις κατηγορίες χρηματικών εισφορών που πληρώνουν οι εταιρείες για τις συσκευασίες που εμπορεύονται στην αγορά, με τρόπο που να ενισχύεται η επαναχρησιμοποιήσιμη, ανακυκλώσιμη ή/και αποικοδομήσιμη/λιπασματοποιήσιμη φύση των χρησιμοποιούμενων υλικών συσκευασίας». Ωστόσο, «δεν υπήρξε πρόταση τροποποίησης των κατηγοριών χρηματικών εισφορών προς αυτή την κατεύθυνση», αναφέρεται στο έγγραφο.

Αναφορικά με την ταύτιση συλλεχθέντων και ανακυκλωθέντων συσκευασιών που αναφέραμε παραπάνω, πηγές με καλή γνώση των διαδικασιών ανακύκλωσης συσκευασιών ανέφεραν στο inside story (με την προϋπόθεση της διατήρησης της ανωνυμίας τους για την προστασία της εργασίας τους) ότι «η Ανταποδοτική Ανακύκλωση δεν δίνει στον ΕΟΑΝ στοιχεία ανακύκλωσης, αλλά στοιχεία συλλογής συσκευασιών στα σπιτάκια της. Ωστόσο, αυτό που ενδιαφέρει τον ΕΟΑΝ είναι το τι γίνεται μετά τη συλλογή και πού πηγαίνουν τα υλικά που πετούν εκεί οι πολίτες. Σε κανένα μέρος του κόσμου δεν μπορεί ένα σύστημα ανακύκλωσης να μην αναφέρει στον αρμόδιο ελεγκτικό φορέα του δημοσίου πού καταλήγουν και πώς ανακυκλώνονται οι συλλεγμένες συσκευασίες».

Ακόμη, σε άλλο έγγραφό του με ημερομηνία 11/06/2019 και θέμα τα συμπεράσματα από την αξιολόγηση συμμόρφωσης της Ανταποδοτικής και του αναθεωρημένου επιχειρησιακού της σχεδίου με τη νομοθεσία, ο ΕΟΑΝ αναφέρει ότι η εν λόγω εταιρεία «δεν φαίνεται να διαθέτει ακριβή πληροφορία με το πόσα ακριβώς και ποια ΟΚΑΑ λειτουργούν ανά περίοδο, ενώ αλλού εμφανίζονται όλα τα υπάρχοντα ως Ολοκληρωμένα ΚΑΑ, αλλού ως απλά ΚΑΑ κλπ. Οι σχετικές πληροφορίες παρουσιάζονται συγκεχυμένες». Αναλύοντας περαιτέρω τη σκέψη του, ο Οργανισμός αναφέρει ότι σε ένα σημείο η Ανταποδοτική μιλάει για «55 ΚΑΑ +1 Πολυκέντρο», ενώ σε άλλο σημείο αναφέρονται «περίπου 50», σε άλλο σημείο «53 λειτουργούντα ΟΚΑΑ + 1 Πολυκέντρο».

Ασκώντας κριτική στις εκτιμήσεις της Ανταποδοτικής, ο ΕΟΑΝ σημειώνει (οι αναφορές σε έντονα γράμματα εμφανίζονται στο επίσημο έγγραφο και για αυτό τις διατηρήσαμε) ότι «σύμφωνα με την τεχνικοοικονομική μελέτη του φορέα, αναμένεται ότι η τοποθέτηση 1.000 περίπου κάδων (5,5 κάδοι επί 160 ΟΚΑΑ) εντός των ΟΚΑΑ και ΠΑΑ (σ.σ.: Πάρκα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης) θα συνεισφέρει κατά 40% στις συλλεχθείσες μέσω των ΚΑΑ ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εάν αυτοί οι κάδοι είναι μεγάλου μεγέθους (1000 lt) το ποσοστό αυτό δεν θεωρείται εφικτό ή ρεαλιστικό. Η ποσότητα που μπορεί να συλλεχθεί μέσω αυτού του αριθμού κάδων δεν ξεπερνάει ανά έτος τους 1.500 τόνους (σύμφωνα με πραγματικά δεδομένα εφαρμογής συστημάτων άλλων φορέων), ποσότητα η οποία κυμαίνεται μεταξύ του 3% έως και 10% των συνολικών ποσοτήτων που εκτιμάται από τον φορέα ΣΣΕΔ ότι θα προέρχονται από τα ΚΑΑ».

Κριτική ασκείται και στο ανταποδοτικό αντίτιμο, για το οποίο ο φορέας αναφέρει ότι το συνολικό ύψος του που καλείται να προβλέψει η Ανταποδοτική, για τις ποσότητες που εκτιμά η ίδια ότι θα συλλεχθούν μέσω των αυτόματων μηχανημάτων των ΚΑΑ, «ανέρχεται στο ποσό των 96.849.800 ευρώ για την πενταετία ή 19.369.960 ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο, το οποίο ωστόσο δεν αναφέρεται πουθενά στην οικονομοτεχνική του μελέτη».

Τι αναφέρει ο ΕΟΑΝ για μη συμμόρφωση με τον νόμο

Η παραπάνω κριτική του ΕΟΑΝ εντοπίζεται και σε άλλα έγγραφα που έχουμε στη διάθεσή μας, πολλά από τα οποία έχουν κοινοποιηθεί προς την εταιρεία. Ακόμη, δεν είναι το σύνολο των σημείων όπου ο αρμόδιος κρατικός φορέας μιλάει για προβληματική λειτουργία. Ενδεικτικά, στο προαναφερόμενο έγγραφο με ημερομηνία 12/06/2019, ο ΕΟΑΝ εντοπίζει ζητήματα και στο διοικητικό κομμάτι. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι δεν προκύπτει συμμόρφωση του φορέα με συγκεκριμένες απαιτήσεις της νομοθεσίας, καθώς:

  • Δεν υπάρχει δέσμευση του φορέα σε επίσημο έγγραφό του, σχετικά με τη μη διανομή κερδών και τους λόγους λύσης και εκκαθάρισής του
  • Δεν έχει κατατεθεί έγγραφο του φορέα, όπως αντίγραφο μετοχολογίου, από το οποίο να πιστοποιούνται οι μέτοχοί του
  • Δεν έχουν κατατεθεί τα αναγκαία έγγραφα για κάθε μέτοχο που να βεβαιώνουν την μη ύπαρξη κωλυμάτων
  • Δεν υπάρχει δέσμευση του φορέα σχετικά με τη δυνατότητα συμμετοχής στο μετοχικό του σχήμα οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου «παραγωγού συσκευασιών» εκδηλώσει ενδιαφέρον και εφόσον καλύπτει τις απαιτήσεις του νόμου

Τέσσερις μήνες μετά από τη σύνταξη του παραπάνω εγγράφου, στις 02/10/2019, ανακοινώθηκε στο ΓΕΜΗ η τροποποίηση του καταστατικού της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, με την οποία, όπως υποστήριξε η εταιρεία στο inside story, συμμορφώνεται στα παραπάνω σημεία.**

Στο σημείο αυτό δεν θα προχωρήσουμε σε περαιτέρω ανάλυση λεπτομερών και τεχνικών παρατηρήσεων του ΕΟΑΝ στη λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Και αυτό γιατί θεωρούμε σημαντικότερο να περιγράψουμε την ιστορία της εταιρείας, με φόντο την οποία εμφανίζονται σήμερα οι κατά τον ΕΟΑΝ άστοχες πλευρές στη λειτουργία της.

Εκκρεμεί για χρόνια η έγκριση του επιχειρησιακού σχεδίου

Μέχρι σήμερα η Ανταποδοτική Ανακύκλωση λειτουργεί χωρίς να έχει εγκριθεί το νέο επιχειρησιακό σχέδιό της. Μάλιστα, βάσει των εγγράφων που έχουμε στη διάθεσή μας, η αναφορά της εσωτερικής υπηρεσίας προς το ΔΣ του ΕΟΑΝ είναι ότι ακόμη δεν πληρούνται οι εκ του νόμου προϋποθέσεις για την έγκριση του επιχειρησιακού σχεδίου. Σημειωτέον ότι από την έγκριση ή μη του επιχειρησιακού σχεδίου εξαρτάται η ανανέωση της άδειας λειτουργίας του συστήματος ανακύκλωσης. Με βάση την ενημέρωση που είχε το inside story από πηγές του ΕΟΑΝ, το προηγούμενο επιχειρησιακό σχέδιο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης ξεκίνησε το 2009, ήταν εξαετές και έπρεπε να έχει ανανεωθεί από τα μέσα της δεκαετίας του 2010. Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ότι τα ΣΣΕΔ πρέπει να έχουν ένα επιχειρησιακό σχέδιο που θα αποτελεί τον οδηγό στη λειτουργία τους με βάση της ανάγκες κάθε εποχής.

Οι ίδιες πηγές μας εξήγησαν το ζήτημα του επιχειρησιακού σχεδίου και της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης: «Ο ν. 4496/2017 άλλαξε σημαντικά το νομοθετικό πλαίσιο της ανακύκλωσης στην Ελλάδα, μεταρρυθμίζοντας τον ν. 2939/2001. Με βάση τη νέα νομοθεσία, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση κατέθεσε προς έγκριση το αναθεωρημένο επιχειρησιακό σχέδιό της τον Μάιο του 2018, όπως έκαναν και άλλα συστήματα ανακύκλωσης. Καθώς δεν έχει εγκριθεί μέχρι τώρα το νέο επιχειρησιακό σχέδιο, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση συνεχίζει να λειτουργεί με το παλιό, εκείνο που θα έπρεπε να αντικατασταθεί εδώ και χρόνια. Θα πρέπει βέβαια να πούμε ότι η μη έγκαιρη έγκριση νέων επιχειρησιακών σχεδίων είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται και σε άλλα συστήματα ανακύκλωσης. Από τα 22 που πρέπει να ανανεώσουν τα σχέδιά τους, μόνο τα έξι έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία μέχρι σήμερα. Για τα υπόλοιπα η ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκρεμεί».

Όταν ένα σύστημα ανακύκλωσης καταθέτει στον ΕΟΑΝ το αναθεωρημένο επιχειρησιακό του σχέδιο, τότε ξεκινά μία μακρά διαδικασία μεταξύ των αρμόδιων Αρχών και των εταιρειών, κατά την οποία ο ΕΟΑΝ κάνει παρατηρήσεις για τυχόν διορθώσεις που πρέπει να γίνουν στην αρχική πρόταση. Σε ερώτησή μας για τις καθυστερήσεις έγκρισης των επιχειρησιακών σχεδίων και ειδικά εκείνου της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, πηγές από τον ΕΟΑΝ μας είπαν: «Μία γενική παρατήρηση που μπορεί να γίνει είναι ότι πολλές φορές αργούν να μας απαντήσουν τα συστήματα ανακύκλωσης και πρόκειται για μία σύνθετη και λεπτομερή διαδικασία, κάτι που σημαίνει ότι το επιχειρησιακό σχέδιο μπορεί να σταλεί αρκετές φορές μεταξύ των δύο πλευρών. Ακόμη, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ΕΟΑΝ είναι μία υποστελεχωμένη υπηρεσία. Ειδικά όσον αφορά στην Ανταποδοτική Ανακύκλωση, θα πρέπει να πούμε ότι το καλοκαίρι του 2019 η διοίκηση του ΕΟΑΝ είπε στο ΔΣ του Οργανισμού ότι δεν καλύφθηκε σε αυτά που ζήτησε για να εγκριθεί το επιχειρησιακό σχέδιο. Εδώ χρειάζεται προσοχή: η διοίκηση αναφέρει τη γνώμη της με βάση τα όσα απαντά το κάθε σύστημα ανακύκλωσης, ενώ το ΔΣ έχει την αρμοδιότητα για το αν θα εγκρίνει ή όχι το επιχειρησιακό σχέδιο. Τελικά, σε εκείνη τη συνεδρίαση υπήρξε η έντονη κόντρα μεταξύ ΕΟΑΝ και Ανταποδοτικής και δεν λήφθηκε απόφαση. Μετά την αλλαγή στην ηγεσία του ΕΟΑΝ, το νέο ΔΣ έπιασε το νήμα από το σημείο που το είχε αφήσει το παλιό και έστειλε εκ νέου παρατηρήσεις στην Ανταποδοτική Ανακύκλωση. Στην τελευταία δόθηκε προθεσμία για να απαντήσει μέχρι το τέλος του 2019. Ωστόσο, παρά τις οχλήσεις του ΕΟΑΝ, μέχρι σήμερα δεν έχουν αποσταλεί οι απαντήσεις της Ανταποδοτικής, σε αντίθεση με άλλα συστήματα που απάντησαν».

Το καλοκαίρι του 2019 και η μη λήψη απόφασης

Πράγματι, το καλοκαίρι του 2019 ήταν αρκετά έντονο για τις σχέσεις μεταξύ ΕΟΑΝ και Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Συγκεκριμένα, στις 22 Ιουνίου συνεδρίασε το ΔΣ του ΕΟΑΝ για να εξετάσει το επιχειρησιακό σχέδιο της εταιρείας. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής, «η συζήτηση δεν έγινε ποτέ, καθώς οι εκπρόσωποι της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης κατέθεσαν αίτηση για την εξαίρεση τεσσάρων μελών του διοικητικού συμβουλίου του ΕΟΑΝ». Η συνεδρίαση επαναλήφθηκε στις 26 Ιουνίου με την υποκατάσταση των τεσσάρων μελών, προκειμένου να συζητηθεί αφενός η εξαίρεση ή μη αυτών, αφετέρου η έγκριση ή μη του επιχειρησιακού σχεδίου. Ωστόσο, οι εκπρόσωποι της Ανταποδοτικής κατέθεσαν νέο αίτημα εξαίρεσης ακόμα δύο μελών του ΔΣ. Όταν η εξαίρεση των πλέον έξι μελών του διοικητικού συμβουλίου απορρίφθηκε, κλήθηκε η Αστυνομία, με την Ανταποδοτική να κάνει λόγο για «επαναλαμβανόμενη παραβίαση των κανόνων διοικητικής διαδικασίας» και για «παραβίαση άρθρων του ποινικού κώδικα από το ΔΣ του ΕΟΑΝ».

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε λίγο αργότερα, ο ΕΟΑΝ ανέφερε ότι η συνεδρίαση του ΔΣ «για την παρουσίαση, συζήτηση και αξιολόγηση του νέου εξαετούς Επιχειρησιακού Σχεδίου της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης διακόπηκε βίαια με την είσοδο αστυνομικών οργάνων, μετά από καταγγελία στην ΓΑΔΑ ότι υπήρχε σε εξέλιξη συμβάν στην έδρα του ΕΟΑΝ επί της οδού Πατησίων. Παράλληλα με την εμφάνιση των αστυνομικών οργάνων, ο Γενικός Διευθυντής της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης υπεδείκνυε ονομαστικά στους αστυνομικούς μέλη του ΔΣ του ΕΟΑΝ για να προσαχθούν ενόψει μιας μήνυσης που θα έκανε. Προφανώς και συμβάν δεν υπήρχε. Καμία προσαγωγή δεν πραγματοποιήθηκε και οι αστυνομικές δυνάμεις απεχώρησαν. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να διακοπεί το Διοικητικό Συμβούλιο. Το ερώτημα που προκύπτει: Υπάρχουν κάποιοι που δεν επιθυμούν τη συζήτηση για τα αποτελέσματα και τον σχεδιασμό της ανακύκλωσης; Υπάρχουν κάποιοι που ανησυχούν για τη συζήτηση σχετικά με την διαφάνεια στον τρόπο που διανέμεται ο κοινωνικός πόρος της ανακύκλωσης. Είναι καθήκον όλων μας να διασφαλίσουμε ότι η χώρα μας ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις επίτευξης των στόχων της ανακύκλωσης και δε θα είναι εκτεθειμένη σε οικονομικές κυρώσεις και ταυτόχρονα ότι οι πολίτες απολαμβάνουν ένα υψηλό επίπεδο ανακύκλωσης με ισχυρό θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα».

Τελικά, δεν κατέστη δυνατόν να παρθεί κάποια απόφαση του ΔΣ για το επιχειρησιακό σχέδιο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Πηγές εκτίμησαν στο inside story ότι η απόφαση εκείνου του ΔΣ θα ήταν απορριπτική, λαμβανομένων υπόψη και των συμπερασμάτων της διοίκησης για μη συνδρομη των εκ του νόμου προϋποθέσεων.

Το χρονικό των σχέσεων ΕΟΑΝ-Ανταποδοτικής

Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που δοκιμάστηκαν οι σχέσεις μεταξύ ΕΟΑΝ και Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Ανάλογη ήταν η ένταση την περίοδο μετά τον Απρίλιο του 2012, όταν το ΔΣ του ΕΟΑΝ αποφάσισε για πρώτη φορά την αφαίρεση της άδειας λειτουργίας της εταιρείας. Στη σχετική απόφασή του, ο ΕΟΑΝ ανέφερε ότι η Ανταποδοτική Ανακύκλωση, «με τις εκθέσεις των ετών 2009 και 2010 και με το επιχειρησιακό σχέδιο του έτους 2011», «έδωσε προς αυτόν (ΕΟΑΝ) κατ’ εξακολούθηση ψευδείς πληροφορίες για την ποσοτική απόδοση ανακύκλωσης της εφαρμοζόμενης από αυτήν μεθόδου». Ο οργανισμός επισήμανε ακόμη ότι από έλεγχο προέκυψαν τεράστιες αποκλίσεις ανάμεσα στις ποσότητες που συλλέγονταν και αυτές που δηλώθηκαν από την εταιρεία. Επίσης, διαπίστωσε σοβαρό πρόβλημα στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας.

Τον Νοέμβριο του 2013 το ΔΣ του ΕΟΑΝ αποφάσισε για δεύτερη φορά να ανακαλέσει την άδεια της εταιρείας, αναφέροντας ότι η Ανταποδοτική Ανακύκλωση, «τόσο στο πεδίο του οικονομικού-διαχειριστικού ελέγχου, όσο και στο πεδίο του τεχνικού ελέγχου (σ.σ: ο ΕΟΑΝ είχε προχωρήσει σε αυτά τα δύο είδη ελέγχων για να δει τη συμμόρφωση ή μη της εταιρείας σε μία σειρά από ζητήματα), ενέβαζε εξ αρχής και στη συνέχεια δημιουργούσε συστηματικά σωρεία αδικαιολόγητων και στερούμενων νομίμου ερείσματος προσκομμάτων και εμποδίων στη διαδικασία διενέργειας των εν λόγω ελέγχων, ιδίως του οικονομικού-διαχειριστικού ελέγχου. Έπραττε δε τούτο με προφανή σκοπό να αποτραπεί και να ματαιωθεί η διενέργεια των ελέγχων με συστηματική πρόκληση αναβολών και καθυστερήσεων, ώστε να μην καταστούν ποτέ προσβάσιμα στους ελεγκτές τα αιτούμενα στοιχεία και βιβλία, τα οποία αρνούνταν με διάφορα προσχήματα και προφάσεις να παράσχει σε αυτούς». Όσον αφορά τον τεχνικό έλεγχο φυσικού αντικειμένου, ο ΕΟΑΝ ανέφερε ότι «διαπιστώθηκε απροκάλυπτη παραποίηση των αποτελεσμάτων του εν λόγω ελέγχου καθώς στις 14.4.13, πιθανότατα και άλλες φορές, επιχειρήθηκε κρυφή και οργανωμένη τροφοδοσία του Κέντρου Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στον Νέο Κόσμο».

Όσον αφορά στους ελέγχους (οικονομικός-διαχειριστικός και τεχνικός έλεγχος φυσικού αντικειμένου) που έκανε τότε ο ΕΟΑΝ προς την Ανταποδοτική, πηγές από τον ΕΟΑΝ σχολίασαν στο inside story ότι «τα αποτελέσματα και για τους δύο ελέγχους δεν είχαν θετική έκβαση, με την έννοια ότι ο οικονομικός και διαχειριστικός δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, μιας που η ελεγκτική εταιρεία δεν κατάφερε να αποκτήσει πρόσβαση στα οικονομικά στοιχεία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Όσον αφορά στο φυσικό αντικείμενο της εταιρείας, τα αποτελέσματα του ελέγχου έδειξαν ότι τα στοιχεία ήταν χαμηλότερα από αυτά της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, με αποτέλεσμα μάλιστα η Ελλάδα να προχωρήσει σε διόρθωση των στοιχείων που είχε στείλει στην ΕΕ». Είναι αξιοσημείωτο ότι σε συνέντευξή του στην Καθημερινή το 2014, ο τότε πρόεδρος του ΕΟΑΝ, Γιάννης Αγαπητίδης, ανέφερε σε σχέση με τους δύο ελέγχους ότι «η εταιρεία προέβαλε συνεχώς εμπόδια και ο οικονομικός έλεγχος δεν ολοκληρώθηκε ποτέ».

Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια και πρόσβαλε την απόφαση του ΕΟΑΝ στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο πράγματι την ακύρωσε ως αναρμοδίως εκδοθείσα, αλλά μόνο κατά το μέρος που ανακάλεσε την εγκριτική του συστήματος απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ (σημερινού ΥΠΕΝ). Ο λόγος ακύρωσης έχει τη σημασία του, καθώς το ΣτΕ δεν έκρινε την ουσία των όσων υποστήριξε ο ΕΟΑΝ για τα κακώς κείμενα στην Ανταποδοτική Ανακύκλωση, αλλά έκρινε ότι δεν μπορεί να ανακαλέσει την άδεια ενός συστήματος ανακύκλωσης που έχει εκδοθεί από το υπουργείο στο οποίο υπάγεται.

Πηγές από τον ΕΟΑΝ με καλή γνώση των γεγονότων υποστήριξαν στο inside story ότι μετά την απόφαση του ΣτΕ, ο ΕΟΑΝ γνωστοποίησε το ζήτημα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης προς όλες τις ηγεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ζητώντας πλέον από τους αρμόδιους υπουργούς να κρίνουν αν θα ανακαλέσουν την άδεια λειτουργίας της εταιρείας. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι επί Γιάννη Τσιρώνη –όσο ήταν αναπλ. υπουργός Περιβάλλοντος από τον Ιανουάριο του 2015 ως τον Νοέμβριο 2016– πραγματοποιήθηκε εκ νέου οικονομικός-διαχειριστικός έλεγχος στην εταιρεία, «ο οποίος έδειξε μία μεγάλη βελτίωση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια».

Οι καλές σχέσεις με τη ΝΔ

Την ώρα που η Ανταποδοτική Ανακύκλωση φαίνεται να δοκιμάζεται στη σχέση της με την ανακύκλωση, απολαμβάνει αντιθέτως μία πολύ καλή περίοδο στις σχέσεις της με τη ΝΔ. Συγκεκριμένα, την εν λόγω εταιρεία έχει στηρίξει ένθερμα τους τελευταίους μήνες ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, αφού στη σύντομη μέχρι σήμερα θητεία του έχει συμμετάσχει σε αρκετά εγκαίνιά της, προχωρώντας σε ανάλογες υποστηρικτικές δηλώσεις.

Η αρχή έγινε στις 26 Νοεμβρίου 2019, όταν ο κ. Θεοδωρικάκος παρουσίασε μία νέα συνεργασία του υπουργείου Εσωτερικών με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση, στο πλαίσιο της οποίας επρόκειτο να εγκατασταθούν σε πέντε δήμους της χώρας –στην Άνδρο, τα Ιωάννινα, την Καλλιθέα, το Ναύπλιο και τη Νέα Σμύρνη– 45 Σπιτάκια Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης.

Μεταξύ άλλων ο κ. Θεοδωρικάκος είπε ότι η εταιρεία «προσφέρει τα σπιτάκια αυτά χωρίς το ελληνικό δημόσιο να βάλει ούτε ένα ευρώ» και «ως κράτος και κοινωνία έχουμε μόνο να κερδίσουμε και να ωφεληθούμε». Εδώ απλώς να θυμίσουμε ότι οι εταιρείες και όχι το δημόσιο είναι από τον νόμο υποχρεωμένες να μεριμνούν για την ανακύκλωση των συσκευασιών τους, άρα το βάρος εξ ορισμού επιβαρύνει τις εταιρείες που καρπώνονται τα κέρδη από τις συσκευασίες. Ακόμη, είναι αξιοσημείωτο ότι σύμφωνα με πηγές από τον ΕΟΑΝ, ο εποπτεύων οργανισμός δεν ενημερώθηκε για αυτή τη δράση.

Οι κοινές εμφανίσεις της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης με το υπουργείο Εσωτερικών δεν τελειώνουν εδώ. Στις 19 Δεκεμβρίου, ο κ. Θεοδωρικάκος εγκαινίασε ένα σπιτάκι της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στην Καλλιθέα, αναφέροντας στον λογαριασμό του στο Instagram ότι η ανακύκλωση στα σπιτάκια «είναι κέρδος για τη ζωή μας, το περιβάλλον, τη νέα γενιά, όλους!».

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 10 Ιανουαρίου, ο κ. Θεοδωρικάκος εγκαινίασε ένα άλλο Σπιτάκι Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, αυτή τη φορά στο Ναύπλιο, δηλώνοντας ότι «κάνουμε πράξη την ανταποδοτική ανακύκλωση με πρωταγωνιστές τα παιδιά και τους νέους. Συνεχίζουμε δυναμικά!». Λίγες ημέρες αργότερα, στις 28 Ιανουαρίου, ο κ. Θεοδωρικάκος έδωσε χαιρετισμό στα εγκαίνεια του νέου Πολυχώρου Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στη Νέα Σμύρνη. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 2 Φεβρουαρίου, ο κ. Θεοδωρικάκος συμμετείχε, αυτή τη φορά παρουσία και του Προέδρου της Βουλής, Κώστα Τασούλα, σε μία ακόμη εκδήλωση εγκαινίων, αυτή τη φορά του Πολυχώρου Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης Ιωαννίνων, στο πλαίσιο του οποίου σημείωσε: «Είναι ξεχωριστή χαρά για εμένα που βρίσκομαι σήμερα στα Γιάννενα για να εγκαινιάσουμε όλοι μαζί τον νέο χώρο της ανταποδοτικής ανακύκλωσης, η οποία είμαι σίγουρος ότι θα γίνει η νέα μόδα στην Ελλάδα. Και θα γίνει η νέα μόδα γιατί συμφέρει όλους η αξιοποίηση της ανταποδοτικής ανακύκλωσης. Αντί να πετάμε τα σκουπίδια, γίνονται προϊόντα τα οποία τα πουλάμε και κερδίζουν όλοι».

Τον Οκτώβριο του 2019 το κυβερνών κόμμα ανακοίνωσε ότι από τον Ιούνιο του 2019, δηλαδή πριν από τη διενέργεια εκλογών, ξεκίνησε τη συνεργασία τoυ με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση για την ανακύκλωση των συσκευασιών στα κεντρικά γραφεία του. Ακόμη, την 1η Δεκεμβρίου, η εταιρεία έκανε μία ανάρτηση στο Instagram, όπου ανέφερε ότι συμμετείχε στο συνέδριο της ΝΔ με την τοποθέτηση στους χώρους του συνεδρίου κάδων ανακύκλωσης από την Ανταποδοτική Ανακύκλωση, ενώ έξω από το συνέδριο λειτούργησε Ολοκληρωμένο Κέντρο Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης συσκευασιών.

Μάλιστα, στη σχετική ανάρτηση η Ανταποδοτική Ανακύκλωση σχολίασε επαινετικά προς το κυβερνών κόμμα ότι «με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε σήμερα το 13ο Τακτικό Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας», ενώ φιλοξένησε και φωτογραφίες στελεχών της κυβέρνησης και της ΝΔ, τα οποία απαθανατίστηκαν την ώρα που πετούσαν ανακυκλώσιμες συσκευασίες στις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Συγκεκριμένα, φωτογραφήθηκαν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, ο Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, και ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας.

Ο λόγος για τον οποίο αναφερθήκαμε αναλυτικά στα γεγονότα που αποτυπώνουν την πολύ καλή σχέση και συνεργασία μεταξύ ΝΔ και Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης συνδέεται με την παρακάτω προβληματική. Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση αποτελεί ένα ΣΣΕΔ, η λειτουργία του οποίου ελέγχεται από τον ΕΟΑΝ. Ο πρόεδρος και το ΔΣ του ΕΟΑΝ συγκροτείται με υπουργική απόφαση, άρα πρόκειται για πολιτική απόφαση. Μετά την εκλογική της νίκη το καλοκαίρι του 2019, η ΝΔ άλλαξε τη σύνθεση του ΔΣ του ΕΟΑΝ και έθεσε ως πρόεδρο του οργανισμού τον Νίκο Χιωτάκη, πρώην δήμαρχο Κηφισιάς που προέρχεται από τη ΝΔ. Παράλληλα με τα παραπάνω, το κυβερνών κόμμα διαφημίζει μέσα από στελέχη του τις άριστες σχέσεις με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση, την ώρα που η τελευταία προσέφερε και υπηρεσίες στο συνέδριο της ΝΔ. Από αυτά προκύπτει το προφανές ερώτημα: κατά πόσο μπορεί ή θέλει η ΝΔ να βελτιώσει ουσιαστικά την εικόνα ενός συστήματος ανακύκλωσης με σοβαρά, κατά την αρμόδια αρχή, προβλήματα, την ώρα που διατηρεί τόσο καλές σχέσεις μαζί του;

Στο πλαίσιο του ρεπορτάζ μας απευθυνθήκαμε προς τον κ. Θεοδωρικάκο, για να μας σχολιάσει την έντονη συνεργασία του υπουργείου Εσωτερικών και γενικότερα της κυβέρνησης με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση στην τρέχουσα χρονική συγκυρία, κατά την οποία ο ΕΟΑΝ εντοπίζει σημαντικά προβλήματα στη λειτουργία της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Ακόμη, ζητήσαμε να μας σχολιάσει την άποψη που εκφράστηκε στο ρεπορτάζ μας, ότι πριν από οποιαδήποτε συνεργασία του παραπάνω Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης, ειδικά με δημόσιους φορείς, θα έπρεπε πρώτα να αντιμετωπιστούν όλες οι τυχόν αστοχίες στη λειτουργία του συστήματος. Το υπουργείο μας έστειλε μία μακροσκελή επιστολή, την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ (διατηρήθηκαν τα έντονα γράμματα, όπως επιλέχθηκαν από τους συντάκτες).

Ακόμη, απευθύνθηκε και προς την Ανταποδοτική Ανακύκλωση, για να σχολιάσει τη μη συμμόρφωση της ιδίας και του αναθεωρημένου επιχειρησιακού της σχεδίου στις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας, καθώς και προκειμένου να μας πει για ποιους λόγους δεν έχει ακόμη εγκριθεί το επιχειρησιακό σχέδιό της. Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας για σχολιασμό.

UPDATE 12/2/2020: Η απάντηση της εταιρείας Ανταποδοτική Ανακύκλωση στο inside story

Με την παρούσα σας γνωρίζουμε ότι και τα δυο Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών (ΣΣΕΔ Συσκευασιών), η ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΛΩΣΗ και ΕΕΑΑ, είναι εγκεκριμένα και αδειοδοτημένα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθόσον παλαιότερα η εν λόγω αδειοδότηση αποτελούσε αρμοδιότητα του εν λόγω Υπουργού.

Παράλληλα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη νεότερη νομοθετική διάταξη, Νόμος 4496/2017, και τα δυο ΣΣΕΔ Συσκευασιών έχουν υποβάλλει εμπροθέσμως τα αναθεωρημένα Επιχειρησιακά Σχέδιά τους στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και συνεχίζουν τη λειτουργία τους, ενώ η αξιόλογηση είναι σε εξέλιξη από τον ΕΟΑΝ.

Κατά συνέπεια και τα δυο εγκεκριμένα ΣΣΕΔ Συσκευασιών ακολουθούν τις προβλεπόμενες κείμενες διατάξεις και συμβάλλουν στην προώθηση της ανακύκλωσης στη χώρα μας, με στόχο την ενίσχυση των ποσοτικών ανακύκλωσης συσκευασιών.

Ανάρτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Twitter σχετικά με πρόγραμμα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στο Μέγαρο Μαξίμου

Ο ρόλος των εταιρειών ΤΕΧΑΝ και ENVIPCO

Αντί επιλόγου, θέλουμε να παρουσιάσουμε σύντομα δύο εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται η Ανταποδοτική Ανακύκλωση. Πρόκειται για τις ENVIPCO Ελλάς, η οποία συνδέεται με την αμερικανική εταιρεία ENVIPCO, και την ελληνική εταιρεία ΤΕΧΑΝ. Οι δύο αυτές εταιρείες δημιούργησαν πρόσφατα στην Ελλάδα την πρώτη Μονάδα Παραγωγής Μηχανημάτων Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, η οποία θα παράγει στη χώρα «σπιτάκια» σαν αυτά που χρησιμοποιεί η Ανταποδοτική Ανακύκλωση. Μάλιστα, στα εγκαίνια της μονάδας παρευρέθηκαν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, ο κ. Θεοδωρικάκος και ο κ. Πάιατ, που είπε ότι «εμείς στην πρεσβεία αδημονούμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την Ελλάδα και να δούμε περισσότερα μηχανήματα της ENVIPCO να εγκαθίστανται στη χώρα». Ο κ. Πάιατ συμμετείχε και στα εγκαίνια του Ολοκληρωμένου Προγράμματος Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης του υπουργείου Εθνικής Άμυνας το 2018, όπου επίσης συμμετείχε η ENVIPCO ως εταίρος.

Όσον αφορά στις σχέσεις μεταξύ ΤΕΧΑΝ και Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι αυτή η εταιρεία τοποθετεί τα «σπιτάκια» και εν γένει είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΜΗ, από τις 28 Μαΐου 2018 πρόεδρος της ΤΕΧΑΝ είναι ο Απόστολος Μούργος, ωστόσο σε ανάρτηση της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στο Facebook τον Ιούλιο του 2018 (βλ. φωτογραφία παρακάτω) και σε ανάλογα δημοσιεύματα του Τύπου, ο κ. Μούργος παρουσιαζόταν ως «σύμβουλος Διοίκησης της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης». Την ίδια ώρα, η ιστοσελίδα της ΤΕΧΑΝ φιλοξενεί υποστηρικτικό μήνυμα του υπουργού Εμπορίου των ΗΠΑ, Γουίλμπουρ Λούις Ρος, προς τον κ. Μούργο και ανάλογο μήνυμα του κ. Πάιατ προς τη συνεργασία ENVIPCO-TEXAN, κάτι που μάλλον δείχνει το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον για τις παραπάνω οικονομικές δραστηριότητες.

Στο πλαίσιο που διαμορφώνουν οι παραπάνω συμμαχίες, αυτό που περιμένουμε να δούμε είναι αν η διοίκηση του ΕΟΑΝ θα καταφέρει να μεταφέρει στην πραγματικότητα τα όσα αναφέρει στα έγγραφά της, σε μία προσπάθεια να γίνει καλύτερη η ανακύκλωση.

UPDATE 17/2/2020: Το εξώδικο της εταιρείας Ανταποδοτική Ανακύκλωση και η απάντηση του inside story

Τη Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου, το inside story έλαβε εξώδικο από την Ανταποδοτική Ανακύκλωση, το οποίο περιείχε μία σειρά από παρατηρήσεις για το παραπάνω κείμενο. Σε αυτόν τον σύνδεσμο παραθέτουμε το πλήρες κείμενο του εξωδίκου και ακολουθούν οι παρατηρήσεις μας πάνω σε αυτό:

Σημείο πρώτο (1): Τα εν λόγω έγγραφα έχουν ελεγχθεί και έχει εξακριβωθεί το γνήσιο και ακριβές περιεχόμενό τους. Πρόκειται για εσωτερικά έγγραφα του ΕΟΑΝ. Η απόφαση δημοσίευσής τους έγινε στη βάση της εκτίμησης ότι αυτή υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και το εύλογο ενδιαφέρον των πολιτών να ενημερωθούν σε βάθος για το ζήτημα της ανακύκλωσης, η βέλτιστη πραγματοποίηση της οποίας συνδέεται άμεσα με την ποιότητα ζωής των πολιτών, την προστασία των δικαιωμάτων τους και την προστασία του περιβάλλοντος, έννομα αγαθά που συνολικά προστατεύονται από το Σύνταγμα, το διεθνές δίκαιο, την ενωσιακή και την εθνική νομοθεσία.

(*)Σημείο δεύτερο (2): Όσον αφορά στη δημοσίευση των εταιρειών που συμβάλλονται με τα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ), πράγματι ο ΕΟΑΝ (και όχι τα ίδια τα ΣΣΕΔ) έχει την ευθύνη να διασφαλίζει τη δημοσιοποίηση των στοιχείων και δεδομένων του Εθνικού Μητρώου Παραγωγών (ΕΜΠΑ). Η Ανταποδοτική Ανακύκλωση δεν έχει δημοσιεύσει (στην ιστοσελίδα της ή σε κάποιο επίσημο λογαριασμό της στα κοινωνικά δίκτυα) τις εταιρείες που συμβάλλονται μαζί της, ούτε έχει υποχρέωση να το κάνει. Το σημείο του κειμένου με τον αστερίσκο, όπου αναφέρονται οι σχετικές πληροφορίες, τροποποιήθηκε την 19/02/2020.

Σημείο τρίτο (3): Τα έγγραφα με ημερομηνία 11/6/2019 και 12/6/2019, από τα οποία αντλήθηκαν τα στοιχεία για το άρθρο, είναι εσωτερικά έγγραφα του ΕΟΑΝ, τα οποία δεν κοινοποιούνται.

(**)Σημείο τέταρτο (4): Το έγγραφο του ΕΟΑΝ στο οποίο βρίσκεται το σχετικό χωρίο φέρει ημερομηνία 12/6/2019. Αυτή η ημερομηνία προηγείται της από 2/10/2019 απόφασης του ΓΕΜΗ, με την οποία ανακοινώθηκε το καταστατικό της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, από το οποίο η ίδια υποστηρίζει ότι προκύπτει πλήρης συμμόρφωσή της στα όσα ανέφερε ο ΕΟΑΝ σε αυτό το σημείο. Η πρόταση όπου αναφέρονται οι σχετικές πληροφορίες, που φέρει διπλό αστερίσκο, προστέθηκε την 19/02/2020.

Για το πέμπτο και έκτο σημείο του εξωδίκου δεν έχουμε κάποια παρατήρηση ή διευκρίνιση.

Σημείο έβδομο (7): Η εκτίμηση στην οποία προέβησαν οι πηγές μας βασίστηκε στην άποψη που διαμόρφωσαν οι ίδιες από τα σχετικά γεγονότα, έχοντας λάβει υπόψη και χωρίς να αμφισβητήσουν τα δικαιώματα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, όπως αυτά απορρέουν από την ισχύουσα νομοθεσία.

 

Εικόνα chondrogiannos
Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πήρε το δημοσιογραφικό βάπτισμα του πυρός στην Popaganda. Εργάστηκε στο γερμανικό κανάλι Offener Kanal και το Vice και συνεργάζεται ως fixer/producer με διεθνή ραδιοτηλεοπτικά ΜΜΕ. Έχει ασχοληθεί με το βίντεο και τη φωτογραφία.

Διαβάστε ακόμα

Σχόλια

Εικόνα Anonymous

Σας πείσαμε; Εμείς σας θέλουμε μαζί μας!
Χωρίς τους υποστηρικτές μας
δεν μπορούμε να υπάρχουμε.