Η πολιτική και η κοινωνία ως ψυχολογική συνθήκη
Αν και αμφισβητείται η πατρότητα του συγκεκριμένου κειμένου, λέγεται ότι σύμφωνα με τον Αριστοτέλη στο «30ο Πρόβλημα», η μελαγχολία, που προκύπτει από την μέλαινα χολή, είναι γνώρισμα των ιδιοφυών ανθρώπων. Η συνάρτηση όμως της μελαγχολίας με τη δημιουργικότητα –χαρακτηριστικά από τον νεοπλατωνιστή Marsilio Ficino– είναι φαινόμενο της Αναγέννησης που εν μέρει σχετίζεται και με ένα νέο ενδιαφέρον της εποχής για τις θεωρίες του Αριστοτέλη.
Ακόμα και αν οι έννοιες των όρων μεταβάλλονται με το χρόνο, το σημασιολογικό φιλοσοφικό βάρος που φέρει ο όρος «μελαγχολία» ως και την εποχή του ρομαντισμού, δεν μπορεί παρά να μην χρωματίζει και τη χρήση του σήμερα. Η μελαγχολία είναι κάτι σύνθετο – δεν είναι ακριβώς θλίψη, ούτε στεναχώρια αλλά μία ψυχική συνθήκη που εμπεριέχει την παγίδευση αλλά και την προσμονή, την επιθυμία. Και δεν είναι ίσως τυχαίο ότι, επηρεασμένος ενδεχομένως από τη σημασία του όρου ανά τους αιώνες, ο Michael Kernan στο άρθρο του «Μελαγχολίας Εγκώμιον» δεν μιλά μεν για την ταύτιση μελαγχολικής και δημιουργικής φύσης αλλά σημειώνει μία συναφή σκέψη σύμφωνα με την οποία η μελαγχολία μπορεί να λειτουργήσει ως ένα δημιουργικό κίνητρο.